Çerşenbe axşamı, 19.03.2024, 06:14
Приветствую Вас Qonaq | RSS

islam dini

Bölmələr
    Şiə cavabları
    Sorğu
    Saytı qiymetlendirin
    Cəmi cavab: 6951
    Sayğac

    Onlayn: 1
    Qonaq: 1
    İsifadeçi: 0
    Форма входа

    Meqaleler kataloqu

    Главная » Статьи » İslam alimleri

    Şehid Ayetullah El-Hekim
     
     
     
    Ayetullah Seyid Məhəmməd Mis əl-Həkim 25 Cemadi Əvvəl H. 1358 (1939-cu) ildə Şiə elm mərkəzlərindən Necefu'l-Eşref şəhərində dünyaya gəldi. Nəcəf Şiə Müsəlmanların 1970-ci illərin sonlarına qədər ən böyük elm ictimaiyyətini təmsil edirdi.

    Məhəmməd Mis əl-Həkim, 1950lərdən 1970-ci ilə qədər Şiə dünyasının ümumi dini mərcis(n)i olan Ayetullah Uzma Muhsin Tabatabai el-Hekimin oğuludur.

    əl-Həkim ailəsinin soyu, Əli b. Əbi Talibin oğulu İmam Həsənin Həsən-ı Musenna adlı oğuluna söykənməkdədir.

    Tabataba ailəsi olaraq tanınan bu ailə, İraqın elmi baxımdan ən məşhur ailələrindəndir. Ailə İraqa hicri ikinci əsrdən sonra yerləşmişdir. Daha sonra İraqda cərəyan edən müxtəlif siyasi və ictimai şərtlərin meydana gətirdiyi mühit səbəbiylə İslam dünyasının müxtəlif yerlərinə dağılmışlar. Ailə, tibb, əxlaq, fiqh və fiqh üsulu sahələrində məşhur alimlər çıxarmışdır.

    əl-Həkim ailəsi, 1980-ci illərdə, İraq tarixində bənzəri görülməmiş bir şəkildə aşmış lider Səddam və Baas Partiyasının həbslərinə və öldürüb yox etmələrinə məruz qalmışdır.

    Bir gecədə bu ailədən, aralarında Ayetullah Seyid Muhsin əl-Həkim, oğulu və yaşı 80ə yaxınlaşan Ayetullah Seyid Yusuf, Ayetullah Seyid Səid el-Hekimin oğulu Ayetullah Məhəmməd Həsən kimiləri və yenə aralarında kiçik uşaqların da olduğu yetmiş adam, haqqlarında heç bir cinayət isnadında olunmadan həbs olunub zindana atılmışdır.

    Onlara isnad edilən tək cinayət; Ayetullah Məhəmməd Mis el-Hekimin yaxınları olmaq və Səddam rejiminə boyun əyməyərək ona qarşı çıxmaq idi. Necə ki Səddam rejimi, həbs etdiyi ailədən 18 adamı öldürmüş; daha sonra bu ədəd 60ı aşmışdır.

    Ayetullah Həkim, elmi hövzədə üst səviyyə dərslər verməkdə idi. Özü 1964də Bağdadda İmam Cəfər Sadiq Universiteti Üsul-ü Din Fakültəsində "Quran Elmləri" budağında, Tahranda Üsul Elmi İslam Təriqətləri Universitetində yenə "Quran Elmləri" sahəsində yüksək lisans şagirdlərinə dərslər vermişdir.

    Səddam rejimi tərəfindən öldürülən Məhəmməd Mis es-Sadrın, Türkcəyə "İslamda İqtisadiyyat Doktrinasnın" adıyla çevrilən əsərinə iştirak edən əl-Həkim, Sadr tərəfindən kitabın sunuş qisimində "sağ qolu" olaraq xatırlanmışdır.

    əl-Həkim, İranda olduğu illərdə bütün siyasi fəaliyyətinə baxmayaraq hövzədə dərs verməyi laqeyd yanaşmamış; İslami elmlərə əhəmiyyət vermişdir. Həkim, içtihat dərsləri səviyyəsində qəza, cihad, əmr-i bil bilinən, vəlayət-i fakih kimi müxtəlif mövzularda dərslər vermiş; İranda təşkil edilən fikiri, elmi və mədəni konfranslara qatılmışdır.

    əl-Həkim, İraqa dönənə qədər "Təriqətlər arası Yaxınlaşdırma Qurulu/təşkilatı"nda "İslam Yüksək Şurasnın Nümayəndəliyi"nin başçılığını icra etmişdir. İslam Təriqətləri Camaatları Nümayəndələr Heyətlərinin üzvü olan əl-Həkim, "Beynəlxalq Əhl-i Beyt Qurultayı"nda "İslam Yüksək Şurasnı" Başçı Köməkçiliyini də üstlənmişdir.

    əl-Həkim, erkən yaşlanrdan etibarən Müsəlmanların problem və vəziyyətlərinə böyük əhəmiyyət vermişdir. Bu səbəblə "İraq İslami Hərəkəti"nin ilk məsulu olmuşdur.

    əl-Həkim, o illərdə vaxtını və səyini atası İmam el-Hekimin merceiyyeti uğruna vakfetmiştir. Bu məzmunda ictimai fəaliyyətlərə qatılar; müxtəlif bölgələri ziyarət edər, xalq kütlələriylə görüşər, təbliğ işlərini icra edər və atası İmam el-Hekimin həcc heyət nümayəndəliyini də üstlənərdi. Bəzi dini və rəsmi fəaliyyətlərdə atası İmam Seyid Muhsin el-Hekimi təmsil etmişdir.

    Yenə 1965də Məkkədə edilən İslami qurultaya atası adına nümayəndə olaraq qatıldı. İyun 1967də təkrarlanan İslami qurultayda da oldu.

    İmam el-Hekimlə Eflakçı[1] Bağdad rejimi arasında gərginliyin dırmaşması üzərinə, həbs və sürgünlər səbəbiylə vəzifə sahəsində meydana gələn boşluğu doldurmaq üzrə Seyid əl-Həkim, atası Muhsin el-Hekimin yaxın xidmətlərini üstləndi.

    Yüksək Mərci olan atası 27 Rebiu'l-Evvel 1390da (m. 1970) ölənə qədər onun işlərini idarə etdi.

    Ayetullah Məhəmməd Mis əl-Həkim, dəfələrlə Baas rejimi tərəfindən həbs olundu. İlk dəfə 1972də həbs olunan əl-Həkim, daha sonra sərbəst buraxıldı. 1977də reallaşan Səfər (ayı) İntifadası səbəbiylə həbs olunaraq, məhkəməyə çıxarılmadan ömürlük həbsə məhkum edildi. 17 İyul 1978də çıxan amnistiya üzərinə sərbəst buraxıldı. Ancaq səyahətdən məhrum edilərək müşahidə altında tutuldu.

    1980 Aprel ayının başlarında, Ayetullah Uzma Məhəmməd EL-HƏKİM es-Sadrın edam edilməsindən sonra eyni ilin İyul ayında İraqdan ayrıldı.

    əl-Həkim, İraqdan ayrılmasının dərhal ardından Səddam rejiminə qarşı döyüş fəaliyyətlərinə sürət qazandırdı. Bu mənada əhəmiyyətli bir addım olaraq "İraq İslam İnqilabı Yüksək Şurası"nı elan etdi.

    1986da İraqlı döyüşçülərdən bir nüvə heyət meydana gətirdi. Bu qüvvət daha sonra əsgəri birlik olaraq brigada halına gəldi. Necə ki "Bedir Brigadaları" olaraq xatırlanan qrup o günlərdə yaradıldı.

    İnsani kömək quruluşlarının yaradılmasına da böyük əhəmiyyət verən əl-Həkim, "Şəhid Sadr" müəssisəsini və bəzi sağlamlıq müəssisələrinin yanında İraqda insan haqqları quruluşlarını təsis etdi.

    əl-Həkim, mədəni sahədə xidmət etmək məqsədiylə "Daru'l-Hikme" müəssisəsini qurdu. Bu quruluş dini elm tələbələri yetişdirmədə, kitab və mədəni broşuralar çıxarma sahələrində xidmət etməkdədir. Ayrıca yeni İraq tarixi təhsil-təhsil mərkəzini də təsis etdi. əl-Həkim, bütün bu müəssisələrlə maraqlanmaqda, İraqlı Müsəlmanların problemlərini həll etmək üçün bu müəssisələrə köməkdə bulunmaqda idi.

    əl-Həkim, üç böyük "təqlid mərcisi"nin himayəsində işlədi.

    Bunlardan biri, atası İmam Muhsin el-Hekim idi. əl-Həkim, siyasi, ictimai və maliyyə mövzular kimi bir çox mövzuda atasının etimadını qazandı.

    Eyni şəkildə İmam Məhəmməd Mis es-Sadrla işlədi. Sanki bir şagirdi və bir yoldaşı kimi onun yanından ayrılmazdı. Bu səbəblə Məhəmməd Mis Sadr, göndərdiyi bəzi yazı və məktublarda onu "sağ qolu" olaraq təriflər idi.

    Ayetullah Uzma İmam Humeyni isə onu, Səddama qarşı verdiyi döyüşdən, göstərdiyi müqavimətdən və qarşılaşdığı çətinliklər və ağrılar qarşısındakı səbrindən ötəri "İslamın cəsur övladı" olaraq xarakterizə etmiş; onun üstün cəsarətini təqdir etmişdir.

    Səddam, el-Hekimin beş qardaşını, yeddi qardaş uşağını və ailəsindən çox sayda adamı 1980-ci illərdə edam etmişdir. əl-Həkim, bu ağrılar qarşısında qorxmayaraq mübarizəsini davam etdirmişdir.

    Ömürünün sonuna qədər bütün elm hövzələrində qabaqcıl qəbul edilən dini mərcilər tərəfindən hörmət görmüş; təqdir edilmişdir. Əl-Həkim, bir işə girişmədən əvvəl onun açıq bir siyasi planını edər; bu plan üzərində gedərdi.

    Bu təməl istiqamətində, İraqdan çıxıb çöldə yerləşdikdən sonra etdiyi ilk şey, hərəkətin prinsiplərini yazmaq olmuşdur.

    Bu proqramında, siyasi və ictimai vəziyyəti içinə alan, geniş, əngin təhlil və qiymətləndirmələrə söykənən hədəf və siyasətlərini sıralayırdı. Onun həyata keçirdiyi ən əhəmiyyətli şeylərdən ikisi, İraq xalqının və Əhli Beyt tərəfdarlarının əksikliyini hiss etdiyi iki müəssisə idi.

    Onlardan birincisi "Məclis-i Ala" (İraq İslam İnqilabı Yüksək Məclisi)dır. Bu məclis, İraqda Seyid Məhəmməd Mis es-Sadrın öldürülməsiylə İslam İnqilabı liderliyi nöqtəsində meydana gələn boşluğu böyük ölçüdə doldurdu.

    Məclis-i ALa, İraqda olub bitənlər mövzusunda, İraqın səsini təmsil etdi və Əhl-i Beyt tarixində həm qonşu dövlətlərlə, həm Avropa ölkələriylə və BMə daimi üzv olan dövlətlərlə əlaqə yaratmağı bacardı.

    əl-Həkim, bu böyük müəssisəni meydana gətirənlərdəndir. Bu müəssisə onun öldürülməsindən sonra da davam etdi. O bu quruluşu İraq xalqını dəstəkləmədə və haqqlarını müdafiə etmədə çox əhəmiyyətli bir müəssisə olaraq görməkdə idi.

    İkinci əhəmiyyətli şey isə, onun qurub ortaya çıxardığı əsgəri təşkilat idi. Bu əsgəri təşkilat "Bedir Brigadaları" idi. Bedir Brigadaları, Səddam ordusuyla dəfələrlə döyüş idi.

    Bunların xaricində enformasyon və kömək mövzusunda da elmi hövzələrdə bir çox müəssisələr qurdu. "İslam Təriqətləri Arasında Yaxınlaşdırma Şurasının" və İslam aləmindəki böyük müəssisələrdə İraq məsələsini gündəmə gətirməyi bacardı.

    əl-Həkim, müxalifləri və özünü incidənlər üçün belə dua edərdi. O, 10 May 2003də İraqa döndü və 12 Mayda Nəcəfə yerləşdi. İraqa yerləşməsindən bir neçə həftə sonra, Hz Əli Məscidində cümə namazını etdirdikdən sonra təşkil edilən bir bombalı hücumla həyatını itirdi.El-Hekimin Əsərləri:

    1- Saleh Cəmiyyətin Meydana gəlməsində Əhl-i Beytin Rolu

    2- Həmd Surəsinin Təfsiri

    3- Quran Əhvalatları

    4- Quran Elmləri

    5- Quranın Eniş Səbəbi

    6- Nəzəriyyəylə Praktik Arasında İslami Rəhbərlik

    7- Sakaleyn Hədisinin İslami Vəhdəti Meydana gətirmədəki Rolu

    8- Oryantalisler və Quran Haqqındakı Şübhələri

    1970lərin başlarında İraqda basılan əsərləri;

    9- İmam Hüseyinin Qıyamı

    10- Saleh Merceiyyet

    11- Quranda İnsan Cəmiyyəti

    12- İslamda İmamet Düşüncəsi

    13- Müzakirələr 1-2

    14- İslam Baxımından İnsan Haqqları

    15- Şəhid Sadrın Siyasi Fikiri

    16- Mədəniyyətlər Qarşıdurması və Fələstin Məsələsi

    Qaynaq: SAAF

    [1] - Baas Partiyas

    ının qurucusu, Mişel Eflak adındakı bir Xristiandır.



    Источник: http://www.irakhaber.com
    Категория: İslam alimleri | Добавил: media-islam (07.07.2008) | Автор: ilkin E W
    Просмотров: 3533 | Рейтинг: 0.0/0
    Всего комментариев: 0
    Добавлять комментарии могут только зарегистрированные пользователи.
    [ Регистрация | Вход ]
    Axtar
    Linklər