MƏHƏMMƏD PEYĞƏMBƏRİN(S) RAMAZAN AYININ GƏLİŞİ MÜNASİBƏTİLƏ BUYURDUĞU “ŞABANİYYƏ” XÜTBƏSİ Həzrət Əli(ə) buyurur:Məhəmməd peyğəmbər(s) şaban ayının son gülərinin birində Ramazan ayının gəlişi münasibətilə bu xetbəni buyurdu: “Ey camaat! Allahın ayı (Ramazan) bərəkət, rəhmət və əfvlə birgə sizə doğru üz gətirmişdir. Bu ay Allah yanında ayların ən yaxşısıdır. Bu ayın günləri ən dəyərli günlər, gecələri ən gözəl gecələr, saat və ləhzələri ən üstün saaatlar və anlardır. Bu ayda siz Allahın qonaqlığına dəvət olunaraq, Tanrının lütf və mərhəmətinə layiq görülmüsünüz. Bu ayda sizin nəfəsləriniz zikr, yatmağınız isə ibadətdir. Pak əməlləriniz və dualarınız Allah dərgahında qəbul olacaqdır. Belə olan halda xalis niyyət və təmiz qəlblə Allahdan sizə bu ayda oruc tutmağın və Quran oxumağın müyəssər olması üçün kömək etməsini diləyin. Çünki doğrudan da, bu əzəmətli ayda İlahi rəhmətindən məhrum olan şəxs bədbəxtdir. Ramazan ayında ac-susuz qalaraq, Qiyamət gününün aclıq və susuzluğunu yada salın. Aranızdakı ehtiyaclı və yoxsul insanlara əl tutun! Böyüklərinizlə hörmətlə davranın. Uşaqlarınıza nəvaziş göstərin. Yaxınlarınıza baş çəkin və onlara yardım edin. Dilinizi pisliklərdən qoruyun. Gözlərinizi haram baxışlardan saxlayın. Qulaqlarınıza haram eşıtdirməyin. Camaatın yetim uşaqlarına mehribanlıq edin ki, sizin yetimlərinizlə də mehriban olsunlar. Günahlarınızın bağışlanması üçün Tanrı dərgahına üz gətirib, tövbə edin. Hər namaz vaxti əllərinizi Onun qarşısında aciz qul kimi açaraq, dua edin. Çünki, (namaz vaxtı duaların qəbul olunması üçün) vaxtların ən yaxşısıdır. Allah-Təala bu vaxt öz bəndələrinə rəhmət və mərhəmətlə baxar. Bəndəsinin istək və xahişlərini eşidər. Çağırışlarına cavab verər. Dualarını qəbul edər. Ey camaat! Nəfsləriniz əməllərinizin girdabındadır. Allahdan bağışlanmanızı istəməklə onları azad edin. Belləriniz günahlarınızın ağırlığı ilə əyilmişdir. Uzun səcdələrlə onların ağırlığını azaldın. Bilin ki, Uca Yaradan namaz qılanları, səcdə edənləri əzaba düçar etməyəcəyinə və onları (namaz əhlini) Qiyamət günü insanların hesab verdiyi zaman Cəhənnəm əzabı ilə qorxutmayacağına söz vermişdir. Ey camaat! Hər kəs bu ayda oruc tutan bir möminə iftar süfrəsi açarsa,Tanrı dərgahında bir qulu azad etmək qədər dəyəri, savabı vardır. Və bu iş onun keçmiş günahlarının bağışlanmasına səbəb olar. (Bir nəfər soruşdu: ”Ey Allahın Rəsulu(s)! Bizim hamimizın imkanı yoxdur ki, kimisə qonaq etsin. Nə edək?”) Peyğəmbər (s) buyurdu: ”Yarı xurma dənəsini sədəqə verməklə də, olsa Cəhənnəm atəşindən qorunun. Bir qurtum su ehsan etməklə də, olsa Cəhənnəm odundan qurtulun. Ey camaat! Hər kəs bu ayda öz əxlaqını, rəftarını gözəlləşdirsə,ayaqların Sirat körpüsündə vəhşətdən titrədiyi an, ona bu körpüdən qorxusuz olaraq keçməyə icazə verilər. Hər kim bu ayda öz qullarının (həmçinin işçilərinin) zəhmətini azalda, Allah-Təala Qiyamətdə onun işini asanlaşdırar. Hər kim bu ayda insanlara zəhmət, əziyyət verməyi azalda, Uca Tanri o biri dünyada ona qarşı qəzəbini azaldar. Hər kəs bu ayda bir yetimi əzizləyə, Allah Axirətdə onu əzizləyəcəkdir. Hər kim bu ayda öz yaxınlarını yoluxmağa gedə, Böyük Allah Qiyamətdə ona rəhm edəcəkdir. Kim bu ayda qohumları ilə əlaqəni kəsərsə, QadirAllah o biri dünyada ona rəhm etməyəcəkdir. Kim bu ayda müstəhəb namaz qılarsa, Tanrı ona cəhənnəm odundan bəraət verər. Kim bu ayda vacib namaz qılarsa, başqa aylarda qılınan yetmiş namaza bərabərdir. Kim bu ayda mənə çox salavat göndərərsə,Allah Qiyamət gà ¼nü əməl tərəzisi yüngül gələndə, onu ağırlaşdırar. Hər kəs bu ayda Qurani-Kərimdən bir ayə oxuyarsa, o biri aylada bütünlüklə oxunmuş Qurana bərabərdir. Ey camaat! Bu ayda Behiştin qapıları açıqdır. Allahdan istəyin ki, bu qapıları sizin üzünüzə bağlamasın! Və həmçinin Cəhənnəmin qapiları da, bu ayda bağlıdır. Allaha yalvarın ki, onun qapilarını sizin üzünüzə açmasın. Bu ayda şeytan zəncirlənmişdir. Allaha iltimas edin ki, onu sizə hakim etməsin. Mən soruşdum:”Ey Allahın Rəsulu(s)! Bu ayda ən üstün əməllər nədir?” Peyğəmbər buyurdu:”Ey Əbülhəsən! Bu ayda ən üstün əməl Allahın haram buyurduğu işlərdən çəkinməkdir.” Elə bu vaxt Peyğəmbər(s) ağladı. Mən soruşdum: "Ey Allahın Rəsulu (s)! Nə üçün ağlayırsan?" Buyurdu: "Ya Əli(ə)! Mən ona görə ağlayıram ki, bu ayda sənə qarşı hörmətsizlik edəcəklər. Sanki səni namaz qılan halda görürəm, amma indiyədək gəlib-getmiş olan ən bədbəxt, ən namərd şəxs sənə elə bir qılınc zərbəsi vuracaq ki, saqqalın al-qana boyanacaqdır. Soruşdum: "EyAllahın Rəsulu(s)! Bu hadisə mənim dinə sadiq qaldığım haldamı baş verəcəkdir?" Buyurdu(s): "Bəli, elədir." Sonra isə əlavə etdi: "Ya Əli(ə)! Sənin canına qəsd edən kəs,mənim canıma qəsd etmişdir. Səni qəzəbləndirən şəxs məni qəzəbləndirmişdir. Səni təhqir edən şəxs məni təhqir etmişdir. Çünki sən mənə özüm kimisən. Sənin ruhun, mənim ruhum deməkdir. Uca Allah məni və səni yaratdı və seçdi. Məni peyğəmbər, səni də imam olaraq seçdi. Deməli səni rəd edən şəxs, mənim peyğəmbərliyimi rəd etmişdir. Ya Əli (ə)! sən mənim vəsiyyim, övladlarımın (məndən sonraki nəslimin) atası, qızımın sevimli həyat yoldaşı və istər mən həyatdaykən, istərsə də vəfat etdikdən sonra canişinimsən. Sənin əmrin, mənim əmrim və qadağan etdiyin hər şey də, mənim nəhyim sayılır. Məni peyğəmbərliyə seçən və ən yaxşi yaradılmış qəqar verən Allaha and olsun ki,Sən Tanrının bəndələrinə höccəti, imamı və Onun yer üzündəki xəlifəsisən!" ("Biharül-ənvar", Əllamə Məclisi, c. 96, səh. 356; "Əl-əmali", Şeyx Səduq, c. 1, səh. 295) TƏRCÜMƏ ETDİ: ƏFZƏLƏDDİN RƏHİMOV RAMAZAN AYINDA ORUC TUTMAĞIN FƏLSƏFƏSİ VƏ BİR SIRA FAYDALARI 1-NƏFSANİ İSTƏKLƏRİ CİLOVLAMAQ Oruc tutmaq insana öz şəhəvani və nəfsani, istəklərini cilovlamağa kömək edir. Nəticədə insan öz ağlını həris, azğın şeytani hisslərin zindanından azad edərək ruhunu hürriyyətə qovuşdurur. İmam Rza(ə) buyurur :" Oruc tutmaq şəhvət və ehtiras alovunu söndürər." ("İləlüş-şəraye", fəsil. 103, səh. 379 ) Allaha xatir oruc tutan şəxs orucunu batil edən şəhəvani əməllərdən uzaq qalmaqla pis, xoşagəlməz işlərə arxa çevirərək qəlbini və əməllərini paklaşdırır. Bir sözlə oruc insanı ilahi təqvaya doğru yönəldir. Necə ki, Qurani-Kərimin Bəqərə surəsinin 183-cü ayəsində buyurulur: يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ "Ey möminlər!Oructutmaq sizə vacib oldu, necə ki, sizdən qabaqki ümmətlərə də vacib olmuşdu. Bəlkə (orucun vasitəsilə) təqvalı olasınız.” 2-İNSANİ HİSSLƏRİ OYATMAQ Deməli, oruc tutmaq mənəvi hisslərin dirçələrək, inkişafına səbəb olur. Uca Yaradanın razılığını əldə etmək istəyən və Tanrı dərgahında orucunun ən ali şəkildə qəbul olunması üçün çalışan insan gözəl, bəyənilmiş işlərə əl atır. Belə ki, Ramazan ayında oruc tutmağın vacib buyurulması insanların aclıq və ehtiyacın nə olduğunu anlamaları üçündür. Bir ay oruc tutmaq hər kəsin, xüsusilə də, zəngin və varlıların yoxsul insanların ehtiyaclarını və çətinliklərini dərk etmələrinə, onlara yardım əli uzatmalarına səbəb olur. İmam Rza(ə) buyurur: "Orucun insanlara vacib edilməsinin hikməti aclıq və susuzluğun nə olduğunu dərk etmələri xatirinədir." ("Vəsailüş-şiə", "kitabüs-soum", fəsil. 1 əbvabüs-soum, h. 3) İmam Sadiq (ə) də, bu barədə buyurur :" Allah Ramazan ayında oruc tutmağı insanlara ona görə vacib etdi ki, varlı və kasıb bərabər olsun." ("İləlüş-şəraye", fəsil. 108, səh. 378) 3-İNSANLARA BAĞIŞLANMALARI ÜÇÜN FÜRSƏT VERMƏK Şübhəsiz rəhmət və mərhəmət ayı olan Ramazanda oruc tutmağın vacib edilməsi insanların günahlarını bağışlatmaları üçün onlara bu mübarək ay ərzində verilən dəyərli bir fürsətdir. Şeytanın həbs edildiyi, saleh əməllərin düşünüldüyündən dəfələrcə üstün dəyərləndirildiyi və hətta mübah işlərin də, savab sayıldığı bu bərəkətli ay, hər bir möminin qurtuluş ayi ola bilər. Əlbəttə ki,şeytanı oruc tutan insanların pak əməlləri həbs edir. Unutmaq olmaz ki, Həzrət Məhəmməd(s) buyurur: "Oruc tutmaq şeytanın üzünü qara edər." ("Vəsailüş-şiə", babüs-soum, fəsil. 1, h. 2) Sözsüz ki, bu fürsətdən yalnız həqiqi oruc tutanlar faydalana bilər. Allahın sevimli Rəsulu(s)hədislərin birində Cabirə buyurur :" Hər kəs oruc tutub, gecənin bur hissəsini ibadət edə, qarnını, ehtirasını və dilini günah işlərdən qoruya, bu aydan çıxdığı kimi bütün günahların girdabından da, bağışlanmış halda çlxar." Cabir deyir: "Necə də gözəl hədisdir?" Peyğəmbər(s) buyurur: "Ey Cabir! De ki, nə yaman çətin şərtlərdir. Çünki, nə çox gecə namazı qılan şəxslər ki, ( etdiyi başqa pis əməllərinə görə) ondan bəhrəsi yalnız elə oyaq qalmaqdır. Və nə çox oruc tutan şəxslər ki, (etdiyi başqa pis əməllərinə səbəbilə) ondan bəhrəsi yalnız aclıq və susuzluqdur. Bilin hər kəs Ramazan ayını oruc tuta ,bu ayda haramdan , böhtandan uzaq ola Allah ondan razı olar və behişti ona vacib bilər." ("Vəsailüş-şiə", c. 93, səh 346) 4-QƏLBƏ TƏSKİNLİK VERMƏK Oruc tutmaq qəlbə təskinlik verir. Necə ki, Həzrət Əli(ə) buyurur: "Oruc insanın qəlbini aramlaşdırmaq, sakitləşdirmək üçündür." ("Vəsailüş-şiə", babüs-soum, c. 3, h. 5) Məlumdur ki, oruc tutan insan, Allahın əmrinə görə oruc tutub, pis əməllərdən çəkindiyi üçün daim Onu yad edir, elə bu səbəbə də, aram, sakit qəlbə sahib olur. Qurani-Kərimin buyurduğu kimi; أَلاَ بِذِكْرِ اللّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ "Bilin ki, Allahı yada salmaqla, qəlblər rahatlıq tapar." (Rəd surəsi,28-ci ayə) 5-SAĞLAMLIGI QORUMAQ Əziz Peyğəmbərimiz(ə) buyurur : "Oruc tutun ki, sağlam olasınız." (" Vəsailüş-şiə", c. 93, səh. 344) Oruc tutmağın faydalarından biri də, bədənin sağlamlığını qorumaqdır. İslamın göstərişlərinə uyğun şəkildə oruc tutmaq insan sağlamlığında böyük təsirə malikdir. Hətta oruc tutmağın bir çox xəstəliklərin müalicəsi üçün dünya səviyyəsində həkimlər və təbiblər tərəfindən dəfələrlə məsləhət görülmüşdür. İmam Sadiq(ə) bu barədə belə buyurur :" Hər bir şeyin zəkatı vardır, bədənin də zəkatı, oruc tutmaqdır." ("Camei-əhadisüş-şiə", kitabüs-soum, c. 10, səh. 294) Əziz müsəlman bacı və qardaşlar! Unutmayın ki, bu bərəkət və rəhmətlə dolu Ramazan ayı sizin ilahi mərhəmətinə qovuşmağınız üçün ən gözəl vaxtdır. Bu fürsəti əldən verməyin. ALLAH ORUC VƏ NAMAZLARINIZI QƏBUL ETSİN. AMİN!
Müəlliflər: Əfzələddin Rəhimov Tofiq Əsədov
|