 Bismilləhir rahmənir rahim!
Artıq mübarək üç aylıqdan Rəcəb və Şaban ayları arxada qaldı. İlahi mərhəmətlə dolu bu aylar Allah ayı olan mübarək Ramazan ayına bir növ hazırlıq idi. Allah Təala bütün aylardan üstün tutduğu, şərəfli etdiyi bu aya bəndələrinin layiqli bir halda daxil olmasını istər. Belə ki, bütün aylar Allahın ayıdır, lakin bu ay özünün malik olduğu əhəmiyyətə görə «Allah ayı» adlandırılmışdır. Bu ad həmin aya xüsusi mənəvi məqam və imtiyaz bağışlamışdır. Bu ayda ən son səmavi kitab olan Qurani-Kərim nazil olmuşdur.
İslam peyğəmbəri (s) Şəban ayının axırıncı cüməsində Allah ayının əzəmət və dəyəri barəsində belə buyurmuşdur: ”Ey insanlar! Allah ayı bərəkət, rəhmət və məğfirətlə sizə tərəf gəlmişdir. Bu ay Allahın dərgahında ayların ən yaxşısıdır. Onun günləri günlərin ən yaxşısı, gecələri gecələrin ən yaxşısı, saatları saatların ən yaxşısıdır. Bu ayda siz Allah dərgahına qonaq dəvət olunaraq, lütf və kəramətə layiq görülmüsünüz. Bu ayda sizin çəkdiyiniz nəfəsə Allahın zikri və təsbih savabı, yuxunuza da ibadət savabı verilir.
Bu ayda əgər Allah dərgahına gəlib Onun astanasında otursanız, Allah sizin duanızı qəbul edər. Belə isə səmimi, pak və səfalı qəlb ilə Allahı çağırın ki, bu ayın orucunu tutmaq, Quran oxumaq sizə inayət eləsin. Çünki bədbəxt o kəsdir ki, bu ayda Allahın feyz, bərəkət, bağışlanmaq və rəhmətindən məhrum olsun”.
Bu ayda oruc vacib edilmişdir. Əgər Rəcəb və Şaban aylarında oruc müstəhəbdirsə, Ramazan ayında vacibdir. Bəqərə surəsinin 183-cü ayəsində Allah Təala buyurur: ”Ey iman gətirənlər! Oruc tutmaq sizdən əvvəlki ümmətlərə vacib olduğu kimi, sizə də vacib edildi. Bəlkə (bunun vasitəsilə) siz (Allahın əmr və nəhyləri qarşısında) təqvalı olasınız”.
Allah Təalanın bütün əmrləri, eləcə də oruc insanın kamala çatması, təqvalı olub qürbi-ilahiyə çatması üçün gözəl fürsətlərdir. İnsanın yaranmasının məqsədi Allahın yer üzündəki nümayəndəlik məqamına və xilafətə çatmasıdır. ”Necə qaşıq xörəyi yemək üçün, fincan çay içmək üçündür, insan da yalnız adam olmaq üçün yaradılmışdır”. Bu məşhur bir İslam arifinin sözləridir.
Ramazan ayı ilə bağlı oruc ayələrinə diqqət etdikdə aydın olur ki, oruc tutma çətin və məşəqqətli olduğuna görə sübhan Allah oruc tutan bəndəsilə çox şəfqətli davranır, öz bəndəsinə şərəf və təriflə “iman gətirənlər” deyə müraciət etmişdir. ”Vacib edildi” kəlməsini məchul zamanda qeyd etmişdir. Bu da məzmuna yumşaqlıq bəxş edir. Həmçinin buyurur ki, bu oruc yalnız sizə deyil, sizdən öncə olanlara da vacib edilmişdir. İnsana bəyan edir ki, ey insan, bunun faydası yalnız sənin özünə olacaq və səni təqva zinəti ilə zinətləndirib o yüksək zirvəyə çatdıracaq.
Beləliklə, hər bir mükəlləf şəxsə oruc tutmaq, yəni Yaradanın əmrinə itaət etmək üçün sübh azanından gün batana qədər orucu batil edən şeylərdən çəkinmək vacibdir. Orucun müxtəlif dərəcələri vardır. Adi insanların orucu sadəcə yeyib-içməkdən və digər orucu batil edən şeylərdən çəkinməkdirsə, xüsusi şəxslərin orucu, orucu batil edən işlərdən çəkinməkdən savayı, bütün günahlardan uzaqlaşmaqdır. Xüsusilərin xüsusisinin orucları isə, orucu batil edənlərdən və günahlardan əlavə Allahdan başqa qəlbdə olan bütün istəkləri qəlbdən kənarlaşdırmaqdır.
Oruc bir növ insanı mələklərə bənzədir. Bu mənada ki, mələklər yemək-içməkdən və şəhvətdən uzaq olduqları kimi oruc tutan şəxs də oruc tutduğu müddətdə bu halda olur.
Oruc özünəməxsus olan şərtlərlə insanı arzu və həvəslərin, nəfsin şəhvətlərin qulu olmaqdan azad etməkdə və nəfsi günah aludəliklərindən təmizləməkdə son dərəcə əhəmiyyətlidir. İmam Sadiq (ə) buyurub: ”Oruc tutdunuzsa gözünüz, qulağınız, tükləriniz, hətta dəriniz də oruc tutmalıdır”.
İslam peyğəmbəri (s) Cabir ibn Abdullah Ənsariyə buyurdu: ”Ey Cabir! Bu Ramazan ayıdır, hər kəs onun oruclarını tutsa və gecələr də Allahı yad edərək oyaq qalsa, qarnını haramdan qorusa, dilini saxlasa, bu aydan çıxanda bütün günahlardan xaric olur”. Cabir dedi: ”Ya Rəsulullah! Bu necə də gözəl bir xəbərdir”. Həzrət Peyğəmbər (s) buyurdu: ”Ey Cabir! Onun şərtləri nə qədər də ağırdır”.
Bu baxımdan orucun mükafatı və savabı o qədər mühümdür ki, Mütəal Allah əvvəlcədən orucun savabının qədərini təyin etmədən onun savabını özünə mənsub edir. İslam Peyğəmbəri (s) buyurub: ”Allah Təala buyurur: Oruc mənim üçündür və Mən onun əvəzini verəcəyəm”.
Sonda demək olar ki, orucun hədəflərindən ən mühümü insan şəxsiyyətində olan iradəni gücləndirməkdir. Deyilənlərdən belə nəticəyə gəlirik ki, oruc səbrə, səbr isə təqvaya gətirir.
Oruc tutmağın nəticələrini sizin diqqətinizə çatdırırıq:
- iradə və səbr yaratma,
- vərdiş olunmuş pis adətlərdən qurtulma,
- çarəsizlərlə həmdərd olma,
- nemətlərin qədrini bilmə,
- sağlamlığa tərəf yönəlmə,
- hesab gününü xatırlama,
- işləri yalnız xaliscəsinə Allah üçün həyata keçirməyi qüvvətləndirmə,
- intizama riayət olunmasına adət etmə,
- insanlar arasında məhəbbəti yayma,
- əmanətçiliyə riayət etmə,
- müsəlmanların vəhdətdə olmalarına şərait yaratma,
Nəhayət İmam Cəfəri Sadiqin(ə) hədisi ilə yazımızı bitiririk: ”Oruc cəhənnəm odu qarşısında möhkəm bir sipərdir”.
Oruc tutaq ki, öz günahlarımız ilə alışdırdığımız odu söndürək. Allah orucunuzu qəbul etsin.
Allah amanında.
Aynur Məmmədova
İmam Sadiq (ə) adına İslam Maarifi Akademiyası
«Dəyərlər» Dini Jurnalistika Məktəbinin dinləyicisi
|
