İmam Hüseyn (ə) nə kimi əxlaqi-mənəvi keyfiyyətlərə malik olmuşdur?
Bildiyiniz kimi İslam dininə görə İmamət mərtəbəsi olduqca məsuliyyətli
və əhəmiyyətli bir vəzifədir. Belə ki, Uca Yaradanın Peyğəmbərimizin (s)
vasitəsilə bəşəriyyətə ərməğan etdiyi həqiqi dinin saflığı və
təhriflərdən, xurafatlardan qorunub, saxlanması məhz İmamın öhdəsinə
düşür.
Peyğəmbərimizin (s) tam hüquqlu canişini sayılan İmam, dinimizdə hələ də
xalqa tam, şərhli formada bəlli olmayan mühüm məsələləri, insanlara olduğu
kimi, lazımı formada izah verib, açıqlayır.
İmam, həmçinin, dinə qarşı irəli sürülən yanlış iddiaları, dinimizlə
fikri mübarizə aparan yadların müxtəlif şübhələrini mükəmməl şəkildə
cavablandırır.
İmam Peyğəmbərimizdən (s) sonra müsəlmanların rəhbərliyini öhdəsinə
alaraq, ən ali hökmə və həlledici qərarlara sahibdir.
İmam həm də, nümunəvi bəndə, kamil bir insan olaraq ilahi höccəti və
Allahın yer üzərindəki ən əzəmətli feyz, mərhəmət vasitəsidir.
Sözsüz ki, belə ağır, ciddi və dəyərli vəzifənin öhdəsindən gələn
şəxs olduqca ali mə`nəvi keyfiyyətlərə malik olub, hər bir günahdan,
xətadan uzaqdır. Yə`ni məsum insandır. Elə bunun üçün də, bu məqama
seçilən şəxslər birbaşa Allah-taala tərəfindən tə`yin olunur.
İmam Hüseyn (ə) də digər imamlar (ə) kimi mə`sumdur. Bundan əlavə o,
ilahi kamilliyin tam zirvəsində durur. Deməli biz nə qədər onun gözəl,
qiymətli xüsusiyyətlərindən danışsaq, yenə azdır. Bu haqqda onlarla kitab
yazılsa belə onun mənəvi üstünlüklərini vəsf edib qurtara bilməz. Elə
buna görə də, bu barədə ətraflı bəhs etmir və İmamın (ə) bə`zi
əxlaqi keyfiyyətlərinə işarə etməklə kifayətlənirik:
1-İbadəti
وَمَا أُمِرُوا إِلَّا لِيَعْبُدُوا اللَّهَ
مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ حُنَفَاء
وَيُقِيمُوا الصَّلَاةَ وَيُؤْتُوا
الزَّكَاةَ وَذَلِكَ دِينُ الْقَيِّمَةِ
«Halbuki onlara əmr edilmişdir ki, Allaha - dini yalnız Ona məxsus edərək,
batildən haqqa (islama) dönərək - ibadət etsinlər, namaz qılıb zəkat
versinlər. Doğru-düzgün din budur!»
Tarixçilərin yazdıqlarına və mə`sumlardan bizə gəlib çatmış
hədislərə əsasən İmam Hüseyn (ə) Allaha olan ibadətinə ciddi şəkildə
əhəmiyyət verir, gün ərzində vaxtının çox hissəsini yüzlərlə rükət
namaz qılaraq, ibadətlə keçirirdi. Keçən bəhslərimizdə işarə etdiyimiz
kimi O, iyirmi beş dəfə piyada həcc ziyarətinə getmişdi.
İbn Əbdül Birr deyir: «Həzrət Hüseyn (ə) çox fəzilətli və Allahşünas
bir şəxs idi. O, çoxlu namaz, oruc və həcc yerinə yetirirdi.»
İmam Hüseynin (ə) şəhadət xəbəri Abdullah ibn Zübeyrə yetişdikdə dedi:
«Allaha and olsun elə şəxsi öldürdülər ki, gecələr uzun-uzadı ibadət
edir, gündüzlər də oruc tuturdu.»
Zərəndi Hənəfi deyir: «Hüseyn ibn Əli (ə) namaz, oruc, həcc və sonsuz
ibadət əhli idi. Səxavətli və kəramətli idi.»
Məhəmməd Əbduh da yazır: «Həzrət Hüseyn ibn Əli (ə) təvazökar və abid
bir şəxs idi. Gecələr oyaq qalıb, ibadətlə məşğul olardı...»
2-Güzəşt və mərhəməti
وَجَزَاءُ سَيِّئَةٍ سَيِّئَةٌ مِّثْلُهَا
فَمَنْ عَفَا وَأَصْلَحَ فَأَجْرُهُ عَلَى
اللَّه
«Hər hansı bir pisliyin cəzası onun özü kimi bir pislikdir. Bununla belə
hər kəs (pislik edəni) bağışlasa və (onunla) barışsa, onun mükafatı
Allaha aiddir.»
Mərhəmət və şəfqət imamı olan Həzrət Hüseyn (ə) ən qüdrətli olduğu
zamanda belə onu təhqir edən, ədəbsizlik göstərən şəxslərlə təmkinlə
davranmışdır, O, nəinki, səbirsizlik göstərərək onları cəzalandırmamış
hətta dini nəciblik nümayiş etdirərək öz gözəl əxlaqı, tərbiyəvi
nəsihətləri ilə qarşı tərəfi sakitləşdirməyə çalışmışdır. Ona
qarşı edilən ədəbsizliyin nə qədər böyük olmasına baxmayaraq, əməlinin
qəbahətini anlayan və peşmançılıq hissi keçirən insanları bağışlamış,
təqsirinə göz yummuşdur. İmamın (ə) saymaqla qurtarmayan belə alicənab
hərəkətlərindən bir neçəsinə işarə edirik:
a) Şam (Dəmeşq) əhli olan İsam ibn Müstələq belə deyir: «Mədinə
şəhərinə gəldim. Şəhərdə gəzərkən gözüm Hüseyn ibn Əlinin (ə)
vüqarlı, gözəl simasına sataşdı. Onun pak, əzəmətli və möhtəşəm
görünüşünə paxıllıq etdim. Elə bu vaxt onsuz da əvvəllər atası Həzrət
Əliyə (ə) qarşı olan düşmənçilik hissim indi daha da alovlanmağa
başladı. Qəlbimdəki kin məni yandırıb yaxırdı. Hisslərimi cilovlaya
bilməyərək Həzrət Hüseynin (ə) yanına getdim. Əvvəlcə istehza ilə «ey
Əbu Turabın oğlu»-deyə, ona müraciət etdim. Sonra isə ona bacardığım
qədər söyüş, təhqiramiz kəlmələr yağdırmağa başladım. Amma o, üzünü
mənə tutaraq mehribancasına söylədi: «Şam (Dəmeşq) əhlisənmi?»
Dedim: «Hə, nə olub ki?»
Buyurdu: «Bilirəm Şamlılar belədir. Lənətlənmiş şeytanın şərrindən
Allaha pənah aparıram. Mehriban və bağışlayan Allahın adı ilə sözümə
başlayıram. Necə ki, Allah-taala buyurur: «Bağışla, yaxşı əməllərə
doğru sövq et və cahil şəxslərdən üz çevir.» Bu ayə Allahın elçisi
Həzrət Məhəmmədin (s) ən gözəl əxlaqı barəsindədir. Qardaşım,
mənimlə sakit, aram söhbət et ki, həm öz işini və həm də, mənim işimi
çətinləşdirməyəsən. Allaha tövbə et və bağışlanmağını dilə. Əgər
məndən kömək istəsən, sənə kömək edərəm. Hər nə lazım olsa, nəyə
ehtiyacın varsa sənə verərəm. Həmçinin doğru yola yönəlməyə ehtiyac
duysan, səni haqq yoluna irşad edərəm.»
Mən Peyğəmbərin (s) evində tərbiyə almış Hüseynin (ə) səmimiyyət,
mərhəmət dolu sözlərinin qarşısında utandım və ona dediyim ləyaqətsiz
sözlərə görə xəcalət çəkib, peşman oldum.
İmam Hüseyn (ə) mənim peşman olduğumu duyaraq, Yusif peyğəmbərin (ə) öz
günahkar qardaşlarına söylədiyi bu ayəni oxudu: «Bu gün sizə qarşı heç
bir danlaq və məzəmmət yoxdur. Allah sizi bağışlayar. O, mərhəmətlilərin
ən mərhəmətlisidir.»
Allaha and olsun, onun bu mülayim və ədəbli davranışı mənə o qədər təsir
etdi ki, utandığımdan öz-özümə dedim: «Kaş yer yarılaydı, yerə
girəydim. Amma Hüseynə (ə) belə ədəbsizcəsinə davranmyaydım.»
b) İmam Hüseyn (ə) qonaqları ilə birlikdə yemək yeyirdi. Elə bu vaxt qaynar
xörəklə dolu qazanı süfrəyə gətirən qul ehtiyatsız davranaraq, isti
xörəyin hamısını İmamın (ə) üstünə dağıtdı. Cəzalandırılacağından
qorxan qul üzünü İmama (ə) tutaraq bu ayəni oxudu: «Qəzəblərinə hakim
olarlar.»
İmam (ə) xidmətçilərə buyurdu: «Onu buraxın.»
Qul başqa ayəni oxudu: «Camaatın günahlarını bağışlayarlar. »
İmam (ə) buyurdu: «Səni bağışladım.»
Qul yenə bir ayə oxudu: «Allah gözəl əməl sahiblərini sevir.»
İmam (ə) buyurdu: «Səni Allah yolunda azad etdim.» Sonra isə qula cürbə-cür
qiymətli hədiyyələr verərək onu azad etdi.»
v) Şəhidlər rəhbəri Hüseyn (ə) buyurur: «Əgər kimsə mənə sağ
qulağımın yanında təhqiramiz söz deyə və sol qulağımın kənarına keçib
peşman olduğunu söyləyərək üzr istəyə, mən onu bağışlayaram. Çünki,
Həzrət Əmirəl-möminin Əli (ə) buyurur: «Allahın Rəsulundan (s) eşitdim:
«Üzr istənildikdə qəbul etməyən kəs, Kövsər hovuzuna gələ bilməyəcək.
İstər haqlı olsun, istərsə də haqsız.»
3-Səxavəti
وَالَّذِينَ صَبَرُواْ ابْتِغَاءَ وَجْهِ
رَبِّهِمْ وَأَقَامُواْ الصَّلوةَ
وَأَنفَقُواْ مِمَّا رَزَقْنَاهُمْ سِرًّا
وَعَلاَنِيَةً وَيَدْرَؤُون بِالْحَسَنَةِ
السَّيِّئَةَ أُوْلَئِك لَهُمْ عُقْبَى
الدَّار
«Və o kəslər ki, Rəbbinin razılığını qazanmaq üçün (bu yolda bütün
əziyyətlərə) səbr edir, (vaxtlı-vaxtında, lazımınca) namaz qılır, onlara
verdiyimiz ruzidən (yoxsullara, ehtiyacı olanlara) gizli və aşkar xərcləyir
və pisliyin qarşısını yaxşılıq etməklə alırlar (gözəl) axirət yurdu
məhz onlarındır.»
İmam Hüseyn (ə) böyük kəramət və səxavət sahibi idi. O, maddi imkani az
olan şəxslərə, ehtiyaclı insanlara əl tutur və daim onların köməyinə
çatırdı. Bəzi nümunələr:
a) İbn Şəhri Aşub özünün «Mənaqib» adlı ktabında Şüeyb ibn
Əbdürrəhman Xəzaidən belə nəql edir ki; «İmam Hüseyn (ə) şəhid
edildikdən sonra, onun kürəyində qabar bağlamış yaralar göründü.
Oradakılar bu yaraların döyüş zərbələrinin əlamətləri olmadığını
görüb, İmam Səccadı (ə) yaxına çağırdılar. Ona bunun nə olduğunu
soruşdular. Həzrət Səccad (ə) buyurdu: «Atam gecələr (niqabla üzünü
örtüb) çörək və yeməklə dolu kisələri kürəyinə atıb, yetimlərin,
kimsəsiz insanların yanına aparır onlara paylayırdı. Gördüyünüz yaralar
söylədiyim kisələrin izləridir. »
Bəli, elə buna görə də, Həzrət İmam Məhəmməd Baqir (ə), Şəhidlər
ağası Hüseyni (ə) «yetimlərin baharı və sevinci» adlandırmışdır.
b) İbn Əsakir «Tarixi-kəbir» adlı kitabında Əbu Haşim Qənnaddan nəql edir
ki; «Bəsrə şəhərindən Həzrət Hüseynə (ə) nəfis hədiyyələrlə dolu
karvan gəldi. Bu vaxt İmam (ə) bir ağacın kölgəsində əyləşmişdi. O,
bütün hədiyyələri zavallı, yoxsul insanlara paylayıb qurtarmayınca öz
yerindən qalxmadı.»
v) «Mədinə müsəlmanlarından bir nəfər Həzrət Hüseynin (ə) hüzuruna
gəldi və ona məktub verdi. Məktubda yazılmışdı: «Ey Əba Abdullah (ə)!
Beş yüz dinar borcum var. Borclu olduğum şəxslər məni incidir. Onlar
səbirsizliklə pulu ödəməyimə israr edirlər. Mənim isə heç nəyim yoxdur.
Get, onlarla danış, pul sahiblərini qane et ki, mən pul toplayana qədər
gözləsinlər.»
İmam (ə) məktubu oxuduqdan sonra borclu kişini evinə də`vət etdi. Ona min
dinar pul verərək belə buyurdu: «Bu pulun beş yüz dinarı ilə borcunu ödə.
Yerdə qalan beş yüz dinarla isə öz həyatını yenidən qur ki, heç kimə
möhtac olmayasan.»
q) Əmr ibn Dinar rəvayət edir ki, İmam Hüseyn (ə) yataqda xəstə yatan Usamə
ibn Zeydin yanına onu yoxlamağa getdi. Xəstənin gözü İmama (ə) sataşdıqda
kədərli halda dərindən ah çəkdi. İmam (ə) buyurdu: «Qardaşım, nə üçün
qəmlisən?» Usamə ibn Zeyd dedi: «Olduqca böyük məbləğdə, min dinar
miqdarında bəzi şəxslərə borcum var.»
Həzrət İmam (ə) buyurdu: «Mən borcunu ödəyərəm.»
Usamə dedi: «Qorxuram ki, borclu halda öləm.»
İmam (ə) buyurdu: «Arxayın ol. Sən nə qədər ki sağsan, mən sənin borcunun
hamısını ödəyərəm.»Və belə də etdi.»
q) Yaqut Müstəsəmi, Ənəs ibn Malikdən belə rəvayət edir: «Mən (Ənəs ibn
Malik) İmam Hüseynlə (ə) birlikdə söhbət edirdim. Elə bu vaxt kənizi
İmamın (ə) yanına gələrək ona bir ədəd qızıl gül bağışladı. İmam
(ə) buyurdu: «Allah yolunda səni azad etdim.»
Mən ona dedim: «Bir qızıl gülün nə dəyəri var ki, siz bunun üçün kənizi
azad etdiniz?»
İmam (ə) buyurdu: «Allah-taala bizi belə tərbiyə etmişdir: «Sizə
xeyirxahlıq etdikdə siz də, ondan daha yaxşı xeyirxahlıq və daha üstün
hədiyyə edin.»
d) İmam Hüseyn (ə) evində namaz qılırdı. Elə bu vaxt yoxsul bir ərəb onun
evinə gələrək, kömək istədi. İmam (ə) namazı qurtarıb Qənbər adlı
xidmətçisinə buyurdu: «Hicazdan evimizin ehtiyaclarını ödəmək üçün
gələn puldan bir şey qalıbmı?»
Qənbər dedi: «Yalnız dörd min dinar qalıb.»
İmam Hüseyn (ə) buyurdu: «Pulun hamısını buraya gətir. Bu şəxsin pula
bizdən daha çox ehtiyacı var.»
Elə bu zaman kasıb ərəb ağlamağa başlayaraq, belə söylədi: «Əfsuslar
olsun ki, bu səxavətli əllər sonda torpaqla örtüləcək.»
e) «İmam Hüseyn (ə) küçə ilə gedirdi. Yol kənarında kimsəsiz itə yemək
verən, nəvaziş göstərən bir qulu gördü. Ondan nə üçün belə etdiyini
soruşdu. Qul dedi: «Mən həm qəzəbli və həm də kədərliyəm. Bu çarəsiz
iti sevindirərkən xoşhal oluram. Mənim sahibim yəhudidir. O, məni incidir.»
İmam Hüseyn (ə) yəhudinin yanına getdi və qulun pulunu ödəyib, azad etmək
istədi. Yəhudi Həzrət Hüseyni (ə) tanıdı. O, İmamın (ə) hörmətinə qulu
pul almadan azad etdi. Belə olduqda İmam (ə) pulu da qula verdi.»
ə) «Əbdürrəhman Səlami, İmam Hüseynin (ə) övladlarından birinə «Həmd»
surəsini öyrətdi. Övladının «Həmd» surəsini əzbər oxuduğunu görən
İmam (ə), Əbdürrəhmana min dinar pul, bir ovuc dürr hədiyyə verdi. Və
buyurdu: «Bütün bunlar sənin işin müqabilində dəyərli deyildir.»
j) Yəhya ibn Salim deyir: «İmamla (ə) birgə evə gəldim. Kənizi ona su verdi.
İmam (ə) mehribanlıqla onun üzünə baxıb bir miqdar pul hədiyyə etdi və
buyurdu: “Bununla ailənin ehtiyaclarını ödə. »
z) Əbul Müəyyid, Həsən Bəsridən nəql edir ki, İmam Hüseynin (ə) bol
bəhrəli bir bağı var idi. Günlərin birində İmam (ə) bağına baş
çəkməyə getdikdə «Safi» adlı qulunun orada oturub nahar yediyini gördü.
Qul hər dəfə özü üçün çörək kəsib götürdükdə yanındakı kimsəsiz
itə də verir, onun da qayğısına qalırdı. Yeməyi qurtardıqda qul dedi:
«Bütün aləmlərin ruzisini yetirən Uca Allaha şükürlər olsun! Ey mənim
Allahım, ağamı və məni bağışla...»
İmam Hüseyn (ə) yaxına gəlib buyurdu: «Sən azadsan və mən bu bağı da
Allah yolunda sənə hədiyyə edirəm.»
4- Təvazökarlığı
وَاخْفِضْ جَنَاحَكَ لِلْمُؤْمِنِين
«Mö’minləri qanadın altına al (iman gətirənlərə qarşı təvazökar olub
yumşaq davran və onları himayə et)!»
Diqqət etmək lazımdır ki, İlahi şəxsiyyətlərin ən ali mənəvi
xüsusiyyətlərindən biri də, onların təvazökarlığıdır. Deməli İmam
Hüseyn (ə) izzət, iftixar və vüqar imamı olduğu kimi, eyni halda
təvazökarlıq, ürəyiaçıqlıq və şəfqət imamıdır. O, necə ki, digər
üstün mənəvi, ruhani xislətləri ilə məşhurdur, öz təvazökarlığı ilə
də həmişə müsəlman aləminin diqqət mərkəzində olmuşdur. O, heç vaxt
digər insanlara laqeyd münasibət bəsləməmiş, qullar, yoxsullar və hətta
uşaqlarla birlikdə əyləşib onlara qonaq olmuşdur.
Həzrət Hüseyn (ə) nəinki heç vaxt miskin insanlara etinasızlıq,
hörmətsizlik etməmiş, həqiqətdə həmişə onlara xüsusi ehtiram və
qayğıyla yanaşmışdır. Bununla da o, öz rəftarı ilə bütün bəşər
övladına daim təvazökarlıq dərsi vermişdir. Bu barədə bir neçə rəvayət
sizə təqdim edirik:
a) «Bir qrup kimsəsiz, yoxsul adamlar bərabər oturaraq əski parçalarının
üzərinə tökdükləri quru çörək qırıntılarını yeyirdilər. İmam Hüseyn
(ə) onların yanından keçərkən onu da yeməyə dəvət etdilər. İmam (ə)
fağırların dəvətini qəbul etdi və onlarla bərabər diz üstə əyləşib
çörək qırıntılarından yeməyə başlayaraq buyurdu: «Şübhəsiz ki,
Allah-taala təkəbbürlü (loğva) insanları sevmir.» Yeyib qurtardıqdan sonra
isə buyurdu: «Sizi evimə dəvət etsəm qəbul edərsinizmi?»
Dedilər: «Bəli.» İmam onları evinə apardı və möhtəşəm qonaqlıq verdi.»
b) Şəhidlərin ağası Hüseyn (ə) bir dəstə yetim, zavallı uşağın yol
kənarında yığışaraq quru çörək yediyini gördü. Uşaqlar İmamı (ə)
gördükdə onu da birgə yeməyə çağırdılar. İmam (ə) uşaqların dəvətini
mehribanlıqla qəbul etdi. Onlara qoşulub çörək yedi. Sonra onları ehtiramla
evinə aparıb qonaq etdi. O, uşaqlara geyim və ərzaq da verdi. İmam (ə)
buyurdu: «Bu balacalar çox səxavətlidir, çünki onlar əllərində olan yeganə
azuqələrini mənimlə palyaşdılar.»
v) Biyabanda yaşayan köçəri bir ərəb İmam Hüseynə (ə) yaxınlaşaraq
əsəbi halda dedi: «Sən çox təkəbbürlü görünürsən?»
İmam Hüseyn (ə) gülümsəyərək buyurdu: «Qardaşım, təkəbbür yalnız tək
olan Allah-taalaya məxsusdur və Uca Tanrıdan qeyrisinə təkəbbürlü olmaq
yaraşmaz. Amma o ki, qaldı mənim rəftarıma, məgər eşitməmisən ki, Allah
buyurur: «İzzət Allaha və Peyğəmbərinə və mömünlərə məxsusdur?»
(Yəni mən izzət və vüqar sahibiyəm, lakin təkəbbürlü deyiləm.)
5-Allah qorxusu
إِنَّمَا يَخْشَى اللَّهَ مِنْ عِبَادِهِ
الْعُلَمَاء
«Bəndələri içərisində Allahdan ancaq alimlər qorxar. (Onlar elm sahibləri
olduqları üçün Allahın vəhdaniyyətini, heybət və əzəmətini daha yaxşı
başa düşür və Ondan daha çox qorxurlar)»
Mənəvi üstünlüklərin və İlahi əxlaqın şahı olan İmam Hüseynin (ə)
olduqca dəyərli və hamımıza nümünə ola biləcək xüsusiyyətlərindən biri
də, ona daim hakim olan Allah qorxusu idi. O, Böyük Yaradana olan sonsuz imanı
nəticəsində həmişə Allah qarşısında məsuliyyət hissi daşıyır,
Qüdrətli Xaliqi hər şeyə nazir görərək öz bəndəliyinə aciz şəkildə
izhar edirdi.
a) İbn Səbbağ Maliki «Fusulül-mühimmə» adlı kitabında rəvayət edir ki,
Həzrət Hüseyn (ə) həmişə namaz qılmaq istərkən qorxusundan rəngi
saralardı. Bunun səbəbini ondan soruşduqda isə buyurdu: «Heç bilirsinizmi
mən kimin qarşısında durub ibadət etmək istəyirəm?»
b) İbn Şəhr Aşub yazır: «İmam Hüseyndən (ə) soruşdular: «Nə üçün
Allahdan bu qədər qorxursan?»
İmam (ə) buyurdu: «Yalnız bu dünyada Allahdan qorxan (və əməllərinə
diqqət edən) insanlar qiyamət gününün (əzabından) əmin-amanlıqda
olacaqlar.»
İmamımızın (ə) Allah-taalaya əsl itaətkar qul olmasını özündə
təcəssüm etdirən çox saylı minacatları da mövcuddur.
6-Allah eşqi
وَالَّذِينَ آمَنُواْ أَشَدُّ حُبًّا لِّلّهِ
«Allaha iman gətirənlərin Ona olan məhəbbəti daha da şiddətlidir.»
İmam Hüseyn (ə) Allah qarşısında məsuliyyət və qorxu hissi ilə bərabər
Tanrıya olan eşqi, sevgisi ilə də məşhur idi. Necə ki, Qurani-Kərim
mömünləri vəsf edərək buyurur: “Bizim ayələrimizə iman gətirənlər
yalnız o şəxslərdir ki, «... öz Allahını qorxu və məhəbbətlə (ümidlə)
səsləyirlər...»
Elə buna görədə İmam Hüseyn (ə) belə buyurur: «İlahi, kor olsun o gözlər
ki, səni özünə hakim bilməyə və həmçinin necə də, bədbəxtdir o bəndə
ki, sənə eşq məhəbbət bəsləməyə»
İmam Hüseynin (ə) ibadi minacatları, həqiqətdə Allah hüzurunda izhar etdiyi
«eşqnamə» ləridir. Məşhur «Ərəfə» duasını oxuyan hər kəs Allah
müqabilində aciz və eyni halda aşiq bir qulun öz ağası ilə necə də
raz-niyaz etdiyinin şahidi olur.
Bu duada, Allahına, «mən sənə müştaq və sənin aşiqinəm» «sən mənim
arzumsan»-deyə, müraciət edən Hüseyn (ə) həmçinin öz «qəlbində Allahdan
qeyrisinin eşq-məhəbbəti olmadığına» da təkid edir. O, əsl eşqin, həqiqi
məhəbbətin Tanrıya məxsus olduğunu dəfələrlə vurğulayaraq buyurur:
«İlahi, səni tanımayan şəxs nəyi tapmış olur, səni tapan insan isə nəyi
itirmiş olur? Ey Allah, səndən başqasına razılaşan şəxs, hər bir şeydən
məhrumdur!»
Bütün vücudunu Allah eşqi saran Həzrət Hüseyn (ə) sanki hər ləhzə onun
varlığını daha da hiss edir və hər an ilahi gözəlliyini yaxından seyr
edərək, öz sevgisini izhar edir: «Ey Böyük Allah bütün varlığı sənə
bağlı olan bir şey sənin varlığına necə dəlil ola bilər? Sən nə vaxt
gizli olmusan ki, insanları sənə doğru hidayət edən bir sübuta ehtiyac
duyulsun? Nə vaxt uzaqlaşmısan ki, nişanə və əlamətlərin səni insanlara
tanıtdırsın? Məndən ayrılmamısan ki, sənin hüzurunu istəyim? Gizli
qalmamısan ki, səni aşkara çıxardım? Kor olsun səni görməyən gözlər! Bir
halda ki, sən həqiqətən də, onun yanındasan və ondan muğayatsan!»
Əziz oxucu, bir sözlə doğrudan da, imam Hüseyn (ə) bir «ilahi eşq»
məktəbidir.
7-Ədəb və nəzakəti
وَقُل لِّعِبَادِي يَقُولُواْ الَّتِي هِيَ
أَحْسَنُ...
«(Ya Rəsulum!) Bəndələrimə de ki, «ən gözəl sözləri söyləsinlər»...»
Sözsüz ki, Əhli-beyt (ə) öz gözəl xüsusiyyətləri ilə daim ən kamil insan
nümunəsi olmuşdur. Həzrət Əbu Abdullah Hüseyn (ə) də alicənablığı,
ədəb və nəzakətinə görə İslam dünyasında böyük rəğbətlə mədh
edilir. Belə ki, onun hələ uşaqkən özündə əks etdirdiyi bu nəcib
xüsusiyyətinə həmişə müsəlmanlar tərəfindən sitayiş edilmişdir.
İmamın (ə) bu gözəl, dəyərli xasiyyətinə bir neçə nümunə gətiririk:
a) İmam Hüseyn (ə) hələ kiçik yaşlarında öz qardaşı ilə çay
kənarından keçirdi. Onlar səhv şəkildə dəstəmaz alan bir kişi ilə
rastlaşdılar. Kişi utandırmamaqla bərabər ona düzgün formada dəstəmaz
almadığını anlatmaq məqsədi ilə olduqca nəzakətli bir yol seçdilər.
Qardaşlar kişinin yanına gəlib, belə söylədilər: «Əmi, bax gör biz
hansımız yanlış formada dəstəmaz alırıq?»
Sonra isə hər ikisi düzgün şəkildə dəstəmaz aldılar.
Uşaqların ağıllı rəftarı nəticəsində səhvini anlayan kişi gülüb dedi:
«Siz ikinizdə dəstəmaz əməlini doğru şəkildə əncam verdiniz. Mənim
dəstəmaz almağım isə yanlış idi. Amma indi sizin alicənab hərəkətiniz
ilə mən düzgün formada dəstəmaz almağı öyrəndim.»
b) «Kasıb bir Mədinəli müsəlman, Osman ibn Əffanın yanına gəlib ondan
kömək dilədi. Osman ona beş dirhəm verdi.
Kasıb dedi: «Ən səxavətli şəxsləri mənə göstər.»
Osman, İmam Həsən (ə), İmam Hüseyn (ə) və Abdullah ibn Cəfəri
göstərərək dedi: «Bu cavanlara müraciət et.»
Kasıb kişi İmam Həsənin yanına gəlib ona əl tutmasını xahiş etdi. İmam
(ə) kişiyə 50 dinar verdi.
Kişi sonra İmam Hüseynə (ə) müraciət etdi Həzrət Hüseyn (ə) də ədəbi
riayət edərək özündən böyük qardaşının ehtiramına görə, ona bir dinar
az yəni 49 dinar bağışladı.
Abdullah ibn Cəfər də, Həzrət Hüseyni özünə nümunə seçib kasıb kişiyə
48 dinar hədiyyə etdi.
Mədinəli kişi həm onların səxavətinə, həm də ədəb və nəzakətinə
heyran qalaraq, əhvalatı Osman ibn Əffana danışıdı.
Osman dedi: «Bəli bunlar kimi alicənab və nəcabətli şəxslər heç yerdə
tapılmaz. Çünki elm və anlayışı babalarının (Həzrət Məhəmmədin (s) )
sinəsindən irs apardılar. Və dəyərli hikmətə yetişdilər.»
d) İmam Hüseynin (ə) sədəqə verərkən gizli verməsi, bəzən qapıya gələn
dilənçini utandırmamaq üçün gah niqabla, gah da qapı arxasından əta etməsi
onun necə də, möhtəşəm ədəb sahibi olmasından xəbər verir.
8-Cəsarət və şücaəti
وَمَن يُقَاتِلْ فِي سَبِيلِ اللّهِ
فَيُقْتَلْ أَو يَغْلِبْ فَسَوْفَ نُؤْتِيهِ
أَجْرًا عَظِيمًا
«Allah yolunda vuruşaraq ölən və ya (düşmənə) qalib gələn kəslərə
böyük mükafat verəcəyik.»
İmam Hüseyn (ə) hər üç döyüşdə (Cəməl, Siffeyn və Nəhrəvan) Həzrət
Əlinin (ə) kənarında olmuş, qəhrəmanlıq göstərib, böyük şücaət
nümayiş etdirmişdir.
Hicri qəməri tarixi ilə 36-cı ildə baş vermiş Cəməl savaşında qoşunun
böyük bir hissəsinin rəhbərliyini öhdəsinə alan Həzrət Hüseyn (ə)
sərkərdə vəzifəsini xüsusi rəşadətlə yerinə yetirmişdir.
O Siffeyn döyüşündə öz igidliyi ilə dillər əzbəri olmuşdu. Bu döyüşdə
onun düşməninin zəbt etdiyi su yolunu yenidən fəth etməsi və İmam Əlinin
(ə) “Bu zəfəri Hüseynin (ə) qəhrəmanlığı sayəsində əldə etdik”
deyə, buyurması daim İslam tarixində ön plana çəkilir.
O, Nəhrəvan döyüşündə qoşunun mühüm hissəsinə rəhbərlik edərək, son
qələbə üçün böyük rol oynadı.
b) Osmanın özbaşınalıqlarının əleyhinə xalq kütləsinin üsyan etdiyi
zaman, onun evinə hücum edərək sorğu sualsız öldürmək istəyənlərin
qarşısına məhz qardaşı imam Həsənlə (ə) birgə həzrət Hüseyn (ə)
çıxdı. Və gözləri qəzəblə parlayan silahlı insanlardan qorxmayaraq,
böyük cəsarətlə onların Osmanı evində öldürməsinə mane olmağa
çalışdı.
v) Müaviyə ilə bağlanan sülh müqaviləsinə sadiq qalan İmam Hüseyn (ə)
eyni halda ona qarşı vüqar və cəsarətlə davranırdı. Keçən
bəhslərimizdə ətraflı şəkildə işarə etdiyimiz kimi, o, Müaviyəyə
yazdığı məktublarda «Mən sənin bu ümmətə hakim olmağından daha da
böyük və qorxunc bir fitnə tanımıram.»- deyə yazır, ona aşkarcasına
tə`nə vurub, qulaqburması verirdi.
q) «Müaviyə məclislərin birində İmam Hüseynlə (ə) üz-üzə gəldikdə
dedi: «Ey Əbu Abdullah, heç bilirsənmi ki, mən əshabımla birlikdə atanın
sadiq dostlarını necə amansızlıqla öldürdüm? Və sonra isə onları necə
hiyləgərliklə kəfənə büküb, namaz qılıb bastırdım?» (Müaviyə bu
sözü İmamı (ə) qorxutmaq üçün söylədi).
Amma Həzrət Hüseyn (ə) qəzəblə dolu baxışlarla Müaviyəyə baxaraq, onun
qatil, imansız əshabına əl taparsa rəhm etməyəcəyini söylədi. Müaviyə
özünü itirərək məclisi tərk etdi.»
ğ) «Müslim ibn Əqilin Mədinədə torpaq sahəsi var idi. Müaviyə Mədinə
valisinə o sahəni zorla Müslimin əlindən almağa, ona cüzi miqdarda pul verib,
razılaşmağa məcbur etmək üçün əmr verdi. Vali əmri yerinə yetirdi.
İmam Hüseyn (ə) bunu bildikdə Müaviyəyə kəskin ifadələrlə dolu məktub
yazıb buyurdu: «Allaha həmd olsun! Müaviyə, sən hansı cəsarətlə
Bəni-Haşim tayfasından olan bu cavana zor tətbiq edib, aldadırsan. Pulunu ondan
geri al və torpağı Müslimə qaytar.» Müaviyə belədə etdi.»
e) «Müaviyə ömrünün axır illərində avara və əyyaş oğlu Yezidi
özündən sonra xəlifə etmək üçün var-gücü ilə çalışırdı. O, bilirdi
ki, əgər oğlu üçün indi İmam Hüseynin (ə) bey`ətini alarsa, İslam
dünyasının digər öncül şəxsiyyətləri də, ona itaət edib Yezidə beyət
edəcəklər. Elə buna görə də, o, öz müşavirləri ilə birlikdə Mədinə
şəhərinə gəldi.
Mədinədə olduqca təmtəraqlı ziyafət hazırlayan Müaviyə Bəni-Haşim
tayfasını İmam Hüseyn (ə) də başda olmaqla oraya dəvət etdi. İmama (ə)
böyük ehtiram və sayğı göstərən Müaviyə xeyli yaltaqlandıqdan sonra
Yezidi tərifləyərək, əsl niyyətini açıqladı.
Həzrət Hüseyn (ə) onun sözünü kəsib, öncə Peyğəmbər (s) və
Əhli-beytin (ə) fəziləti haqqında söhbət etdi. Sonra isə buyurdu: «Yezidə
beyət etməyimi istəyirsən? Heç vaxt mümkün deyil! Heç bir zaman ola bilməz!
Ey Müaviyə, sübh olduqda qara kömür rəngi ilə rüsvay olar. Günəş
parladıqda zəif işıqlar xasiyyətini itirər. Sən özünü və Yezidi
tərifləməklə həddən ziyadə ifrata vardın. Sən zalım, paxıl və
təcavüzkar adamsan. Sən heç vaxt haqq sahiblərinin haqqını vermədin, amma
şeytan səndən öz payını tam olaraq aldı.
Mən oğlunu tərifləməyindən belə nəticə aldım ki, onu hakimiyyətə
gətirmək niyyətindəsən. Elə tərifləyirsən ki, sanki biz Yezidi
tanımırıq. Onu elə ağızdolusu, canfəşanlıqla öyürsən ki, guya oğlunun
bizim xəbərsiz olduğumuz üstün xüsusiyyətlərini aşkarlayıb,
bilmədiklərimizi bizə öyrədirsən.
Guya Yezid heç də öz çirkin əməlləri ilə məşhur deyil və xalq onun
azğın fikirlərini bilmir.
Yaxşı, əgər belədirsə de ki; «Yezid təhrik olunmuş itlərlə oynayır,
quşbazdır. Gecə-gündüz pozğunluqda şöhrət tapmış əxlaqsız qadınlarla
əylənir, cür-bəcür iyrənclik və haram dolu eyş-işrətə məşğuldur.”
Bəli o, belə işlərə olduqca həvəsli, «bacarıqlı»dır.
Müaviyə, bu fikrindən əl çək! Sənin xalqa rəva gördüyün bu qədər
zorakılıq, əzab əziyyət və işgəncələr bəs etmədimi ki, yeni bir
zülmün, fəsadın təməlini qoymaq niyyətindəsən?! Qiyamət günü Allaha
necə cavab verəcəksən?
And olsun Allaha ki, sən bundan artıq istibdad yolunda irəliləməyə, Allah
bəndələrinə təcavüz etmək üçün ifrata varmağa nail olmayacaqsan. Çünki
daha səbir kasamız dolub və səninlə ölüm arasındakı fasilə bir göz
qırpımı qədərdir...»
z-Misirli alim Mahmud Əqqad deyir: «Şücaət» kimi ilahi xüsusiyyətləri
Hüseyn (ə) tək əzəmət sahibində görmək, heç də təəccübləndirici
deyildir. Hüseyndə (ə) şücaət axtarmaq, qızıl mədənində qızıl axtarmaq
kimidir.»
Müəlliflər:
Əfzələddin Rəhimov
Tofiq Əsədov
Həzrət Məhəmməd (s) imam Hüseyn (ə) barəsində nə buyurmuşdur?
1) İmam Hüseyn (ə) «Səqəleyn» hədisində
Bütün şiə və sünni aləminin mötəbər hədis mənbələrində zikr olmuş
rəvayətə görə, Həzrət Peyğəmbər (s) buyurmuşdur:
«Mən yaxın zamanda Allahın də`vətini qəbul edib, sizin aranızdan
gedəcəyəm, (dünyamı dəyişəcəyəm) lakin bununla belə iki qiymətli şeyi
sizə əmanət qoyuram. Onlardan biri Allahın kitabı (Qur`an), digəri isə
mənim itrətimdir. Allahın kitabı onun yer üzərinə endirdiyi kəndirdir.
(Yə`ni, hər kəs Qur`ana əməl etsə, elə bil ki, kəndirdən tutub
Tanrıya yaxınlaşır.) Mənim itrətim isə, mənim əhli-beytimdir. Mehriban
Allah, bu iki qiymətli şeyin cənnət hovuzunda mənə qovuşana qədər
ayrılmayacaqlarını, xəbər vermişdir. Məndən sonra bu iki şeylə necə
rəftar edəcəyinizə diqqətli olun!»
Termizi, Cabir ibn Abdulahdan nəql edir:
«Ərəfə günü Həcc əməllərini yerinə yetirərkən Rəsuləllahı dəvənin
üstündə xütbə oxuyan halda gördüm. O buyururdu: Ey camaat, mən sizin
aranızda iki qiymətli şeyi əmanət qoyuram ki, əgər onlardan möhkəm
yapışsanız heç vaxt yolunuzu azmayacaqsınız. Bu iki şeydən biri Allahın
kitabı, digəri isə Əhli-beytimdir.»
Bu hədisə əsasən əziz Peyğəmbərimizin(s) özündən sonra qoyub getdiyi
əsas əmanətlər, Qurani-kərim və Əhli-beyti (ə) olmuşdur. Bu iki qiymətli
varlıq heç bir zaman bir-birlərindən ayrılmazlar. Deməli, hər bir yerdə ki,
Qurani-kərim var, orada Əhli- beytin (ə) hədisi, şərhi və təfsiri
olmalıdır. Lakin təəssüflər olsun ki, İslam ümməti müqəddəs
Peyğəmbərimizin (s) əmanət qoyub getdiyi Əhli-beyti (ə) ilə çox pis rəftar
etdilər. Və bu ümmətin Əhli-beytə (ə) qarşı olan ən çirkin rəftarı
isə, Kərbəla çölündə əziz Peyğəmbərimizin (s) sevdiyi İmam Hüseyni
(ə)və onun yaxınlarını şəhadətə yetirərkən baş verdi.
2-İmam Hüseyn (ə), «Səfinə» hədisində
Şafeyi nəql edir: «Bir gün Əbuzər Qəffari Kəbə evinin astanasına çıxıb,
qapısının halqasından tutaraq fəryad çəkdi: Ay camaat! Məni tanıyan
tanıyıb, tanımayanlar da bilsinlər ki, mən Əbuzərəm! Özüm Peyğəmbərdən
(s) eşitdim ki, buyururdu: «Mənim Əhli-beytim Nuhun gəmisinə bənzər (hər
kim o gəmiyə mindi nicat tapdı, gəmiyə minməyənlər isə suda qərq oldular)
ki, kim Əhli-beytimdən uzaqlaşsa cəhənnəm oduna düşər.
Yenə də o Həzrətdən eşitdim buyururdu: Mənim Əhli-beytim bir bədəndə baş
və yaxud bir başda göz kimidir. Şübhəsiz ki, bədən başsız və baş da
gözsüz öz qüdrətini itirir.»
Həmşinin bir şox şiə və sünni mənbələrində «Səfinə» hədisi
müqəddəs Peyğəmbərimizdən (s) belə zikr olunmuşdur: «Mənim Əhli-beytim
sizin aranızda Huhun gəmisi kimidir. Hər kim o gəmiyə minsə nicat tapar və
hər kim o gəmidən uzaq düşərsə qərq olar.»
Gördüyünüz kimi bu hədisə əsasən Əhli-beyt (ə) Müsəlmanların qurtuluş
gəmisidir. Bu gəmi insanları haqq və mənəviyyət şəhərinə aparır. Hər
kim bu gəmiyə minməyə müvəffəq olsa, səadət və xoşbəxtliyə şatacaq.
Gəmiyə minməyənlər isə, günah və şübhələrdə qərq olacaqlar.
3) Allahın əmri ilə əziz Peyğəmbərimiz (s) onun adını Hüseyn (ə) qoydu
Əsma binti Umeysdən rəvayət olunur ki; «Hüseyn (ə) dünyaya gəldikdə,
Həzrət Məhəmməd (s) mənim evimə gəldi. Mən körpəni onun qucağına
verdim. Elə oradaca Həzrət Cəbrayıl Peyğəmbərə (s) nazil olaraq, «Allahın
əmri ilə körpənin adını «Hüseyn» qoy»-dedi. Bunu bizə Allahın rəsulu
(s) xəbər verdi.»
4) Allahın sevimli elçisi Məhəmməd (s) körpə Hüseynin (ə) qulağına azan
oxudu
Əbu Rafe deyir: «Yenicə dünyaya gələn Hüseynin qulağına Həzrət
Məhəmmədin (s) azan və iqamə oxuduğunu gördüm.»
5) Peyğəmbər (s) çox sevdiyi Hüseynin (ə) ağlamağına narahat olurdu
Yezid ibn Əbu Ziyad belə söyləyir: «Ayişənin evindən çıxıb məscidə
sarı gedən Peyğəmbər (s) yolda Fatimeyi Zəhranın (s) evinin yanından
keçərkən balaca Hüseynin (ə) ağlamaq səsini eşitdikdə, qızına buyurdu:
“Qızım, Hüseynin ağlayanda mən narahat oluram.»
6) Peyğəmbərlə (s) Hüseynin (ə) bağlılığı
Yə`la ibn Mürrə deyir: «Allahın Rəsulu (s) buyurdu: «Hüseyn (ə)
məndən və mən də Hüseyndənəm.»
7) Peyğəmbərin (s) sevimli gülü
Buxari İbn Əbu Nəimdən belə rəvayət edir: «İbn Ömər, Əbu Nəimdən
soruşdu: «Allahın qətli (döyüşü) haram buyurduğu Məhərrəm ayında
milçək öldürmək olarmı?»
İbn Əbu Nəim əsəbləşərək dedi: «İraq əhli milçək öldürməyin
şəri-hökmü barəsində maraqlanırlar. Bir halda ki, bu ayda Peyğəmbərin (s)
sevimli övladını şəhid etdilər. Məgər Allahın peyğəmbəri
buyurmamışdır ki, Həsən (ə) və Hüseyn (ə) mənim dünyadakı sevimli
güllərimdir.»
8) Peyğəmbərin (s) Hüseynə (ə) olan ehtiramı
Ənəs ibn Malik belə söyləyir: «Bəzən Peyğəmbərimiz (s) namazda səcdə
halında ikən körpə Həsən (ə) və Hüseyn (ə) onun boynuna minirdi. Allahın
elçisi (s) onları incitməmək üçün səcdəsini uzadırdı. Həzrət
Peyğəmbərdən (s) bunun səbəbini soruşduqda, o, buyurdu: «Bu iki övladım
mənim boynuma minmişdilər və istəmədim ki, tez yerə düşsünlər. Onları
narahat etmək istəmədim.»
9) Peyğəmbər (s) daim Hüseyni (ə) öpüb, əzizləyərdi
«Allahın Rəsulu (s) həmişə sevimli nəvəsi Hüseyni (ə) dodaqlarından və
sinəsindən öpüb, oxşayırdı.»
10) Həzrət Məhəmmədə (s) ən çox bənzəyən şəxs Hüseyndir (ə)
Çoxsaylı əhli-sünnə və şiə hədislərinə istinadla söyləmək olar ki,
əziz Peyğəmbərimizə (s) ən çox oxşayan şəxs İmam Hüseyndir (ə).
11) Həzrət Hüseyn (ə) imam və imamların atasıdır
Salman Farsi və digər ravilərin nəql etdiyinə görə Əbuzər, Ömər, Fəzl
ibn Abbas, Zeyd ibn Haris və Abdullah ibn Məsudunun da olduğu bir məclisdə
İslam peyğəmbəri (s) üzünü Hüseynə (ə) tutub buyurdu: «Sən imamsan və
imamın oğlusan. Sən digər imamların atasısan. Sənin nəslindən doqquz İmam
olacaqdır... Onların sonuncusu Məhdidir (ə.c.)»
12) İmam Hüseyn (ə) hidayət çırağı və nicat gəmisidir
Məhəmməd peyğəmbər (s) buyurur: «Həqiqətən də, Hüseyn (ə) hidayət
çırağı və nicat gəmisidir. Hüseyn (ə) xeyirxahlıq və iftixar İmamı,
izzət rəhbəridir.»
13) İmam Hüseynin (ə) düşməni bədbəxt, dostu isə xoşbəxtdir
Şiə və əhli-sünnə alimilərinin təsdiq etdiyi çoxlu hədislərə əsasən
Allahın rəsulu Həzrət Məhəmməd (s) buyurub: «Həsən (ə) və Hüseyn (ə)
mənim iki övladımdır. Hər kəs onları sevsə Allah-taalanı sevmişdir.
Allahı sevən şəxsi isə, O, behiştə daxil edər.
Hüseyn (ə) ilə düşmənçilik edən şəxs, mənimlə düşmən olmuşdur.
Mənimlə düşmən olan kəs də, Allah-taala ilə düşmənçilik etmişdir. Uca
Allaha düşmən olan şəxsi də, O, özü cəhənnəmə daxil edəcəkdir.»
Zeyd ibn Ərqəm və digər səhabələr belə rəvayət edirlər: «Sevimli
Peyğəmbərimiz Məhəmməd (s) üzünü Həzrət Əli (ə), Fatimə (ə), Həsən
(ə) və Hüseynə (ə) tutub buyurdu: «Sizinlə müharibə və mübarizə edən
hər kəsin əleyhinə mən də müharibə və mübarizə apararam. Və hər kim
sizinlə sülh və dostluq etsə, mən də onunla sülh və dostluq etmiş olaram.
Pak, xoşbəxt və səadət sahibləri sizi sevər. Bədzat, qərəzli və bədbəxt
insanlar isə sizinlə düşmən olar.»
14) İmam Hüseyn (ə) behişt cavanlarının sərvəridir
Hər iki məzhəb arasında İmam Hüseyn (ə) haqqında deyilmiş ən mötəbər
və nüfuzlu hədislərdən biri də, İslam peyğəmbərinin (s) buyurduğu bu
hədisdir: «Həzrət Həsən (ə) və Hüseyn (ə) behişt cavanlarının
sərvəridir.»
15) Həzrət Hüseyn (ə) behişt cavanlarının və ərşin zinətidir
Əqəbət ibn Amir rəvayət edir ki: «Peyğəmbər (s) Hüseyni (ə) behiştin və
ərşin zinəti adlandırdı.»
16) İmam Hüseyn (ə) qiyamət günü Peyğəmbərlə (s) birlikdədir
Allahın elçisi (s) buyurur: «Ya Əli (ə), mən, sən, Fatimə (ə), Həsən (ə)
və Hüseyn (ə) qiyamət günü İlahi ərşdə birgə olacağıq.»
17) İmam Hüseyn (ə) Peyğəmbərlə (s) birlikdə hamıdan əvvəl behiştə
daxil olacaqdır
Allahın sevimli rəsulu Məhəmməd (s) buyurur: «Behiştə mənimlə birgə ilk
daxil olan şəxslər Əli (ə), Fatimə (ə), Həsən (ə) və Hüseyndir (ə).»
18) Həzrət Hüseynin (ə) dostları şəfaət olunacaq
Peyğəmbər (s) buyurub: «Məni, Əlini (ə), Fatiməni (ə), Həsən (ə) və
Hüseyni (ə) sevən insanlar qiyamət günü mənimlədir, şəfaət olunacaqdır.
Onların düşmənləri isə əsla şəfaət olunmayacaqdır.»
QONAQ YAZARLAR:
Tofiq Əsədov Əfzələddin Rəhimov
|
