Hacı Mövsüm Səmədov: "İnsanlarla mehriban münasibəti, gözəl rəftarı, ədaləti, elmi, əqidəsi, imanı İmam Xomeyniyə (r.ə) ümumxalq
məhəbbəti qazandırıb"
Bu yaxınlarda İran İslam İnqilabının rəhbəri Ayətullah Xomeyninin (r.ə) vəfatının 19-cu ildönümü tamam oldu. Bununla bağlı mərasimə müxtəlif dövlətlərdən hər il olduğu kimi bu il də nümayəndələr dəvət edilmişdi. Mərasimə dəvət alanlar sırasında Azərbaycan İslam Respublikasının İslam Partiyasının sədri Hacı Mövsum Səmədov də var idi. Onula bu dəfəki söhbətimizdə bir daha İslam İnqilabının əhəmiyyətinə və İmam Xomeyninin (r.ə) parlaq şəxsiyyətinə toxunmuşuq.
Hacı İmam Xomeyninin vəfatının ildönümü ilə əlaqədar dəvət aldığınız mərasimdə iştirakınız sizdə hansı təəssüratlar oyatdı?
-Azərbaycandan bir neçə nəfər, o cümlədən mən də İran İslam İnqilabının dahi rəhbəri İmam Xomeyninin vəfatının ildönümü ilə əlaqədar İrana dəvət olunmuşduq.
Həmin mərasimə dünyanın 56 ölkəsindən-Brazilyadan, Avropa və Afrika ölkələrindən bu yana nümayəndələr qatılmışdı.
Nəzərinizə çatdırım ki, belə bir tədbirdə ilk dəfə 1992-ci ildə iştirak etmişəm. Bu dəfə onu müşahidə etdim ki, 16 il bundan əvvəl inqilab rəhbərinə, onun şəxsiyyətinə münasibət necə idisə, həmin rəğbət indi, mən deyərdim, daha da artmaqdadır. Bunun səbəbi isə mərasimə toplaşanların və bütövlükdə İran xalqının İslam İnqilabının əsl mahiyyətini getdikcə daha çox dərk etməsi və bu istiqamətdə inkişafa önəm verməsi olmuşdur.
İştirakçıların çıxışlarından açıq-aydın hiss olunurdu ki, mənəvi dəyərlərin aşınmasından, dünyada mənəviyyatsızlığın baş alıb getməsindən narahatdırlar. Və bu mənfi tendensiyaların qarşısını almağın yeganə yolunu İslamda görürlər. Qeyd edim ki, mərasimdə bütün sahələr üzrə fəaliyyət göstərən şəxslər iştirak edirdilər. Bu isə İslam aləminə, müsəlman xalqlarına, onların dünyagörüşünə şübhəsiz ki, böyük təsir göstərir. Yəni bunu bir növ kiçik həcc mərasimi kimi qəbul etmək olar. Orda müsəlmanlar bir yerə toplaşaraq öz problemləri barədə danışır, onun həlli yolları ilə bağlı müzakirələr aparırlar. Bu və digər halları əlbəttə, dəyərləndirmək lazımdır.
- İnqilab rəhbərinə, onun şəxsiyyətinə ümumxalq məhəbbəti, bütövlükdə dünyanın rəğbəti hardan qaynaqlanır?
- Əlbəttə, həyatda məhəbbəti, rəğbəti insan özünün müsbət keyfiyyətləri ilə, ətrafdakılara, Allahın bəndələrinə münasibəti ilə qazanır. Bu mənada İmam Xomeyni (r.ə) böyük bir şəxsiyyətdir. İnsanlara mehriban münasibəti, gözəl rəftarı, ədaləti, elmi, əqidəsi, imanı ona ümumxalq məhəbbəti qazandırıb. Belə bir insanın şəxsiyyətinə bələd olanların ona məhəbbət bəsləməməsi sadəcə mümkün deyil. İmam Xomeyni (r.ə) hələ gənc yaşlarından Allah-Təalanın hökmlərinə riayət edən, insanlara qarşı səmimi və mehribanlığı ilə seçilən bir adam olub. Bir şəxsiyyət kimi onun insani keyfiyyətlərini qəzet səhifələrinə sığışdırmaq mümkünsüzdür. Fəqət onu demək istəyirəm ki, İmamın həyatını iki ev arasında təhlil etmək olar. Birinci ev odur ki, İmam Xomeyni (r.ə) orda - Xomeyn şəhərində dünyaya gəlib. İkinci ev isə onun dünyadan getdiyi yer, yəni Cəmərandır. Hansı ki, orda sadə insanlar yaşayır. O, böyük imkanlara malik bir şəxs idi ki, min kvadrat metrdən də çox ərazidə 27 geniş otağı vardı. Amma bütün imkanlarını Allah yolunda ehtiyacı olanlara sərf eləmişdi. Təsəvvür edin ki, belə bir imkana malik şəxs iki kiçik otaqlı evdə dünyasını dəyişib. Təkcə bu fakt kifayətdir ki, onun şəxsiyyəti haqda təsəvvür yaransın.
İmam Xomeyni (r.ə) hərtərəfli insan idi. O, hələ 27 yaşında ikən bütün sahələrdə elmin yüksəkliyinə ucala bilmişdi. Amma onun fəaliyyəti təkcə elmlə məhdudlaşmır. Kamil bir insan olaraq Allahın istədiyi məqamlara çata bilib. Təsəvvür edin ki, İran-İraq müharibəsi zamanı İranın şimalında qaz kəsiləndə xəstə halda yatan İmam da otağındakı qazı söndürür. Və deyir ki, belə daha yaxşıdır, qoy həmvətənlərimin halını mən də təsəvvür edə bilim. Bax, bu cür keyfiyyətlər dayanır İmam Xomeyniyə bəslənən məhəbbətin kökündə.
- İndiyə qədər dünyada müxtəlif inqilablar baş verib. İran İslam İnqilabının digərlərindən köklü fərqi nədən ibarətdir?
- İmam Xomeyni (r.ə) kamil bir insan olduğu üçün onun mübarək vücudundan yaranan inqilab da təbii ki, İlahi inqilab idi. Şübhəsiz ki, inqilablar ən müxtəlif səbəblərdən baş verir. Burda ayrı-ayrılıqda iqtisadi, sosial, siyasi və digər səbəblər ola bilər. Ancaq İslam İnqilabı haqda danışarkən onun səbəblərinin hansısa konkret bir sahə ilə bağlılığını demək mümkün deyil. İslam insanın bütün zəruri ehtiyaclarını təmin etməyə qadir bir məktəbdir. İslam İnqilabı da həmin məktəbdən nəşət götürdüyünə görə insan həyatının bütün sahələrinə, cəmiyyətdə baş verən proseslərin hamısına təsir edib. İslam inqilabının hədəfində insanların bəndəçiliyə dəvət olunması dururdu. Bəndəçilik isə İlahi qanunlara əməl etməkdir. Bu və digər səbəblərdən Rusiyada və Fransada baş verən inqilablar İslam İnqilabı ilə müqayisəyə gələ bilməz.
- Bəs İslam İnqilabı, bir dövlət olaraq İran İslam Respublikasının inkişafında, xalqın həyat səviyyəsində nə kimi izlər buraxıb?
- Bilirsiz, inqilab özü İslami olduğuna görə, qeyd etdiyimiz kimi bütün sahələrə təsir edə bilib. İran cəmiyyətinin proseslərə yanaşması da köklü surətdə dəyişib. İnqilabdan əvvəl ABŞ hökuməti şaha belə bir qunun qəbul etdirmişdi ki, Amerika vətəndaşları İranda etdiyi cinayətlərə görə məsuliyyət daşımır. Yəni İran xalqının heysiyyatı, şərəf və ləyaqəti alçaldılmış, qiymətdən salınmışdı. Amma inqilabdan sonra insan amili hər şeydən önə keçdi, ona dəyər verildi. İndi İran elə bir yüksək məqama yetişib ki, nəinki İslam aləmində, hətta digər sivilizasiyalarda da inqilabın əhəmiyyəti yüksək qiymətləndirilir. İnqilabdan sonra bütövlükdə dünyanın siyasəti də köklü şəkildə dəyişib, Amerikanın, onun kimi dövlətlərin, sionizmin əsl siması açılıb.
İnqilab İran iqtisadiyyatının, elminin, təhsilinin, tibb sahəsinin, kənd təsərrüfatının, sənaye sahələrinin, habelə hərbi sənayesinin inkişafında həlledici rol oynayıb və oynamaqdadır. Savadsızlığın kökü demək olar ki, tamamilə kəsilib. Son vaxtlar atom enerjisindən dinc məqsədlər naminə istifadə sahəsində də uğurlar əldə olunmaqdadır. Bundan əlavə İran kosmik fəzanın tədqiqi istiqamətində də işlər aparır. Bu məqsədlə kosmosa peyk də buraxılıb. Ölkənin inkişafı isə nəticədə insanların həyat səviyyəsinin yüksəlməsinə gətirib çıxarır. Ümumiyyətlə, İslamda səadətli həyat var. Onu da qeyd edim ki, İslam İnqilabı təkcə İran deyil, hətta digər dövlətlərə, onların xalqlarına da müsbət təsir göstərib. Məsələn, Türkiyədə, Əlcəzairdə, Livanda, Fələstində, Azərbaycanda və digər ölkələrdə İslama olan məhəbbətin artması şübhəsiz ki, İslam İnqilabının təsirindəndir.
- Hacı, əhalinin böyük bir hissəsini təşkil edən gənclər istənilən ölkədə gələcəyi müəyyənləşdirən kəsim hesab olunur. İran gəncləri İslam İnqilabını, onun əhəmiyyətini necə dəyərləndirir?
- İnqilabdan təxminən 30 il vaxt keçir. Bu baxımdan demək olar ki, İranın gənc nəsli ya inqilabla yaşıddır, ya da ondan bir qədər sonra dünyaya gəlib. Amma buna baxmayaraq, İran gənclərinin İslam İnqilabına, onun rəhbərinə məhəbbəti, əhəmiyyətinə inamı gündən-günə artır. Bu da ondan irəli gəlir ki, əgər inqilabın ilk vaxtlarında hədəf şüar kimi qoyulmuşdusa, artıq sonrakı illərdə reallığa çevrildi. Və şübhəsiz ki, gənc nəsil də bunun şahidi oldu. Gənclər həm də onun şahidi oldular ki, 8 il İraqla, 4 il isə daxildə kürd separatçıları ilə müharibəyə cəlb olunduğuna, iqtisadi və siyasi sanksiyalara məruz qaldığına baxmayaraq, çətinliklərə sinə gərib yüksək inkişaf yolu keçdi. Bütün bunlar isə gənclərin İslam İnqilabına baxışlarını formalaşdırdı.
- Artıq 19 ildir ki, inqilab rəhbəri haqq dünyasına qovuşub. Yəni İran xalqı Xomeynisiz (r.ə) ölkəni necə görür?
- Ölkə indi də İmam Xomeyninin (r.ə) müəyyən etdiyi xətt üzrə idarə olunur. Onun müqəddəs ideyaları ölməzdir, əbədidir, həmişəyaşardır. İran xalqı həmin ideyaları yaşadır. Xomeyni (r.ə) vaxtilə deyirdi ki, hətta bazara da girəndə ordan İslam ətri gəlməli, hər yerdə, bütün qanunların fövqündə dayanan İslam qayda-qanunlarına riayət olunmalıdır. Xalq bunu başa düşür və öz əməlləri vasitəsilə, həm də dərk edərək həyata keçirir.
- Xeyli müddətdir ABŞ hökuməti İranın dinc məqsədli atom enerjisindən istifadə hüququnu zorla pozmağa çalışır, bu istiqamətdə bütün vasitələrdən istifadə edir, hətta ölkəni müharibə ilə hədələyir. Həmin hədələrə qarşı ölkə vətəndaşlarının əhval-ruhiyyəsində nələri müşahidə etdiniz?
- İnqilabın ilk günlərindən Amerika İranı təhdid etməyə başlayıb. İraq-İran müharibəsi də bu ölkənin həyata keçirdiyi məkrli plan idi. ABŞ hökuməti daha sonra iqtisadi sanksiyalar həyata keçirdi. Bu proses indi də davam edir. Yəni təhdidlər əslində atom enerjisi ilə bağlı olmayıb, lap əvvəldən mövcud idi. İndi isə təzyiq və təhdidlər, müharibə hədələri daha da güclənib. Amma İran dövləti və xalqı bütün bunların qarşısında möhkəm dayanıb və həmişə də layiqli cavab verib. İnqilabın təsiri altında böyüyüb tərbiyə alan, İslam məktəbindən bəhrələnən və bunun sayəsində izzətli həyat yaşayan xalqın belə təhdidlərdən qorxusu yoxdur və ola da bilməz. Əksinə, onlar öz ölkələrinin müdafiəsinə həmişə hazırdılar.
İran xalqı başa düşür ki, müasir dünyada atom enerjisindən dinc məqsədlərlə istifadə onların haqlarıdır. Rəsmi Tehran dəfələrlə bəyan edib ki, hər kəs istəsə gəlib yoxlama apara bilər. MAQATE rəhbəri Məhəmməd əl-Baradeyinin çıxışlarında da sülh üçün təhlükə törədən heç nəyin olmadığı vurğulanır. Eyni zamanda qurumun nizamnaməsində göstərilir ki, atom silahı istehsal edən ölkələrin, həmin silahları başqalarına satması qadağandır. Əgər belədirsə, onda atom silahı istehsal etmədiyini deyən İsraildə bu silahlar hardandır? Əlbəttə, bunun səbəbləri hər kəsə aydındır. Ancaq biz ümidvarıq ki, ədalətsiz təhdidlər heç bir nəticə verməyəcək və digər İslam ölkələri də tərəqqiyə nail olacaqlar.
www.islaminsesi.az |
