Öz zamanının ən varlı dövlətlərindən birinin paytaxtı İtil tapıldı...Rus arxeoloqlar, min il əvvəl Yəhudiliyi qəbul edən və dövrünün ən varlı dövlətlərindən birini qurduqdan sonra tarix səhnəsindən birdən çəkilən Xəzər Türklərinin itkin paytaxtı "İtil"i tapdıqlarını açıqladılar.
Rusya'nın Astrahan Dövlət Universiteti müəllimlərdən Dimitri Vasilyev liderliyindəki arxeologiya qrupu, 9 ildir tarixi İpək Yolu üzərindəki Xəzərlərin itkin paytaxt İtili axtarırdı. Vasilyev və qrupu, Xəzər Dənizinin şimalında, rusiya-Qazaxıstan sərhədindəki Astrahan şəhəri yaxınlarında, etdiyi qazıntılarda üçbucaq şəklində bir qala ilə Xəzərlərin iqamətgah olaraq istifadə etdiyi yurdların qalıqlarına çatdı. Vasilyev, çıxan əşyaları çox diqqətli araşdıraraq bu qalıqların itkin şəhər İtələnil olduğu nəticəsinə vardıqlarını söylədi. Ekspertlər, tapılan qala qalığının bişmiş kərpicdən hazırlanmış olduğunu, Xəzər qanunlarına görə isə bişmiş kərpicin yalnız paytaxtda istifadə edilməsinə icazə verildiyini ifadə etdi.
Vasilyev, Associated Pressə etdiyi şərhdə, "Şərq Avropanın ilk feodal dövlətinin paytaxtını tapmanın əhəmiyyətinin böyük olduğunu dedi. Bunu Rus tarixinin bir parçası olaraq görürəm" dedi. Xəzər Türkləri mövzusunda ekspert adlar da, Rus arkeologlarının itkin paytaxtı tapdığına inanır. İsrailli ekspertlər isə, əsl məsələnin yazılı əsərlərə çatmaq olduğunu ifadə edir.
60 min əhalili olduğu sanılan İdil şəhəri, Avropa ilə Çin arasındakı ticarətin mərkəz nöqtəsi halına gələrək sürətlə zənginləşmişdi. Bir Türk qövmü olan Xəzərlərin qurduğu dövlət, 7. və 10. əsrlər arasında sürətlə böyüyərək Çinin şimalından Qaradənizə qədər gənişlədi. 8. və ya 9. əsrdə Yəhudiliyi qəbul edən Xəzərlər, Rus hücumları, tatar-Moğol asimilasyonu və Xəzər Dənizinin sularının yüksəlməsiylə tarixdən silindi. Məşhur yazar Arthur Koestler, 1976da nəşr etdiyi kitabda, Xəzər Türklərinin "Yəhudiliyin itkin 13üncü qəbiləsi" olduğunu irəli sürmüşdü.
WwW.MEDiA-iSLAM.CoM XƏBƏR XİDMƏTİ
Materialdan istifadə edərkən istinad vacibdir |